Naar een geïntegreerde methodiek voor de beoordeling van investeringsprojecten op vlak van mobiliteit en grootstedenbeleid. Een poging om de kloof tussen analysefase en beslissingsfase te dichten

In deze bijdrage worden twee methoden, met name kosten-batenanalyse (KBA) en multicriteria-analyse (MCA), met elkaar vergeleken aan de hand van twee concrete toepassingen. De eerste toepassing (project Zuidas Amsterdam) situeert zich op het vlak van grootstedenbeleid en de tweede toepassing (project Seine-Scheldeverbinding) heeft betrekking op de goederenmobiliteit. Ondanks de verschillen in theoretische uitgangspunten wordt aangetoond dat KBA en MCA toch complementair zijn, zowel op theoretisch vlak als op vlak van de toepassingen. In deze paper wordt het innovatieve voorstel geformuleerd om het beleidsproces op te splitsen in een analysefase en een beslissingsfase. Voor traditionele investeringsprojecten waarbij een groot aantal effecten vrij gemakkelijk monetariseerbaar zijn, wordt voorgesteld om in de analysefase enkel KBA toe te passen en zich te focussen op de netto actuele waarde in die KBA. De MCA wordt dan voorbehouden voor de beslissingsfase, waar het aantal effecten waarvoor de monetarisering onmogelijk of onbetrouwbaar is (milieueffecten, verdelingseffecten, politieke haalbaarheid) meestal belangrijk zijn. Beide instrumenten (KBA en MCA) worden zodoende gecombineerd en ondergebracht in een ‘eclectisch’ evaluatiemodel of eclectische multicriteria-analsye (EMCA). Het belang van de componenten (KBA en MCA) in de EMCA kan variëren. Voor projecten waarvoor de niet-gemonetair gewaarde effecten groot in aantal en relevant zijn, kan de MCA-component ook in de analysefase (wat scoring betreft) belangrijker worden. Dit is bijv. het geval wanneer rekening moet worden gehouden met strategische effecten en stakeholderbelangen, alsook voor innovatieve projecten waarvan de effecten met grote onzekerheid zijn omgeven en/of niet monetariseerbaar zijn, zoals bijv. projecten van onderzoek en ontwikkeling.status: publishe