Het ritueel van de vrouwencirkel: een onderzoek naar zingevingsprocessen

Het ritueel van de vrouwencirkel wordt door een toenemend aantal vrouwen in Nederland bezocht. In het beperkte onderzoek dat gedaan is naar vrouwencirkels wordt niet duidelijk wat de vrouwen beweegt om deel te nemen. In deze verkennende kwalitatieve studie wordt dit onderzocht. De onderzoeksvraag is in hoeverre de rituele bijeenkomst van de vrouwencirkel bijdraagt aan de zingevingsprocessen van de deelnemers. Het doel was inzicht verkrijgen in het tot dusver onderbelichte ritueel van de vrouwencirkel en de daarin te herkennen rituele elementen. En daarnaast inzichtelijk maken wat het effect is van deze rituele elementen op de zingevingsprocessen van de vrouwen die eraan deelnemen. Uit de data blijkt dat onder andere de opbouw van de bijeenkomst aan de hand van rituele handelingen, de rol die deelnemers en organisatoren hebben, objecten als de ‘talking stick’ en een object in het midden van de cirkel, en de beleving van tijd bijdragen aan de zingevingsprocessen van de deelnemers. De zingevingsprocessen blijken betrekking te hebben op drie niveaus. Het eerste niveau betreft het individuele, en gaat om persoonlijke zingevingsprocessen waarbij de rol van lichamelijkheid benadrukt wordt. Het tweede niveau heeft betrekking op de ‘sisterhood’ die als tijdelijke gemeenschap fungeert waarbinnen transformatie mogelijk zou zijn. Het derde niveau betreft het maatschappelijke. Dit niveau draait om de hoop en inzet van de deelnemers om de transformatie in de zingevingsprocessen van het individu en in de sisterhood, naar buiten te brengen. En hiermee bij te dragen aan maatschappelijke verandering met behulp van een ‘introvert feminisme’, dat vertrekt vanuit de binnenwereld van de deelnemers