The role of nurse in the prevention of prostate cancer

U Republici Hrvatskoj je, prema najnovijim podatcima Nacionalnog registra za rak, sijelo karcinoma prostate po incidenciji na prvom mjestu s 21 %. Karcinom prostate po smrtnosti zauzima treće mjesto iza karcinoma pluća i karcinoma debelog crijeva. Porastu incidencije karcinoma prostate posljednjih godina doprinosi i veći broj dijagnostičkih postupaka za rano otkrivanje, a jedan od njih odnosi se na probir PSA. Pet do deset posto slučajeva karcinoma prostate povezuje se s čimbenicima nasljeđivanja. Muškarci afričkog podrijetla imaju dva puta veći rizik obolijevanja. Rano otkrivanje i probir dva su važna čimbenika prevencije i kontrole karcinoma prostate. Izgledi za primarnu prevenciju karcinoma prostate su vrlo rijetki zbog nepoznavanja točnih činjenica nastanka. Sekundarnu prevenciju karcinoma prostate čine metode probira koje uključuju digitorektalni pregled i PSA test. Nacionalni program ranog otkrivanja raka Republike Hrvatske u razdoblju od 2020. do 2030. godine navodi probir za karcinom prostate kao mogući i nije još dostupan. Medicinske sestre/tehničari kao dio multidisciplinarnog tima sudjeluju u javnozdravstvenim akcijama koje se odnose na prevenciju karcinoma. Kompetencije medicinske sestre koje se odnose na promociju zdravlja su sudjelovanje u aktivnostima promocije zdravlja i prevencije bolesti. Medicinske sestre/tehničari koji se najviše susreću s primarnom prevencijom djelatnici su obiteljske medicine, patronažne službe i djelatnici Zavoda za javno zdravstvo koji sustavno provode programe Nacionalnog programa otkrivanja raka.According to the latest data from the National Cancer Registry, in Croatia, the prostate cancer site is 21% , which makes it the first by incidence. In respect of mortality, prostate cancer is the third, after lung cancer and colon cancer. The recent rise of prostate cancer incidence is partly caused by a rising number of early diagnostic procedures and one of them refers to PSA screening. Five to ten percent of prostate cancer cases is attributed to inheritance factors. Men of African origin are twice as likely to become ill. The two important aspects of prostate cancer prevention and control are early diagnosis and screening. Due to not knowing the accurate facts, the prostate cancer primary prevention perspective is low. The secondary prostate cancer prevention consists of screening methods that include digital rectal examination and PSA test. The Croatian national programme for cancer from 2020 to 2030 lists the prostate cancer screening but it is still not available. Nurses/medical technicians are a part of multidisciplinary team and as such participate in public health actions for cancer prevention. Nurse competences related to health promotion are cooperating in promoting health and disease prevention activities. Nurses/technicians that come most in contact with primary prevention are general practice workers, nursing home workers and Institute of public health workers who systematically conduct National cancer screening programmes