Jak przysłowia nabierają znaczeń? Model interpretacji oparty na teorii metafory

This article focuses on the challenge to explain why proverbs are understood in various ways. Even the proverb is unchangeable the meaning depends on the time and place. The model for the interpretation of proverb bases on the similar practical function of the metaphor and proverb. The model allows both the literal and the metaphorical meaning. The anchor point of the reference has a special significance for the interpretation. A proverb does not use the expression “like something”. A proverb expresses the matter as a simple statement. In the same way a metaphorical expression is not “like something” but it is a direct statement “is something”. The sketched model rests in the metaphor theory that combines the principles of common metaphor theories. It makes use of the functional similarities of metaphors and proverbs. The model has been applied to dissect the impressiveness of proverbs from childhood.W artykule podjęto próbę wyjaśnienienia, dlaczego przysłowia są rozumiane w różny sposób. Mimo ustalonej postaci przysłowia jego znaczenie zależy od czasu i miejsca. Zaproponowany model interpretacji przysłowia bazuje na podobieństwie funkcji pragmatycznej metafory i przysłowia. Model ten umożliwia zarówno dosłowną, jak i metaforyczną interpretację, dla której szczególne znaczenie ma punkt zakotwiczenia odniesienia. Przysłowie nie wymaga użycia wyrażenia „jak coś”, wyraża ono myśl w postaci prostego stwierdzenia. W ten sam sposób wyrażenie metaforyczne nie jest „jak coś”, ale jest bezpośrednim stwierdzeniem, „jest czymś”. Przedstawiony model oparty jest na teorii metafory, która łączy zasady teorii metafory powszechnej. Wykorzystuje on funkcjonalne podobieństwa metafor i przysłów. Model ten został wykorzystany do przeprowadzenia analizy sugestywności przysłów zapamiętanych z dzieciństwa.University of Jyväskylä ,Finland10476