Wayside shrines and crosses as a product of time and space on the example of small sacred architecture in the vicinity of Przeworsk

Praca jest próbą świeżego spojrzenia na małą architekturę sakralną z perspektywy antropologicznej. Przedstawiono w niej dotychczasowe paradygmaty badawcze związane z kapliczkami i krzyżami przydrożnymi. Analizie poddany został też dyskurs popularny. Głównym przedmiotem rozważań jest zawarta w tytule relacja kapliczek z przestrzenią (i ludźmi ją zamieszkującymi) oraz czasem (rozumianym liniowo oraz cyklicznie). Choć mała architektura sakralna postrzegana bywa jako statyczna, niezmienna, będąca reliktem przeszłości, w rzeczywistości podlega ciągłym zmianom – zarówno w sferze wizualnej, jak i społecznej. Praca sporządzona została na podstawie badań terenowych przeprowadzonych w okolicy Przeworska na Podkarpaciu.This thesis is an attempt to take a fresh look at small sacred architecture from an anthropological perspective. It presents previous research paradigms related to wayside shrines and crosses. Popular discourse has also been analyzed. The main subject of considerations is the relationship of shrines with space (and people inhabiting it) and time (understood linearly and cyclically). Although small sacred architecture is sometimes perceived as static, unchanging, being a relic of the past, it is in fact subject to constant changes - both visual and social. The work was prepared on the basis of field research carried out in the vicinity of town Przeworsk in Podkarpacie