Religious associations in Poland - development dynamics in the years 2000 - 2018

Celem pracy jest przedstawienie najistotniejszych zmian, jakie nastąpiły w liczebności związków wyznaniowych zarejestrowanych w Polsce w latach 2000-2018. Zagadnienie to rozpatrywano w dwóch aspektach: związków najsilniej rozwijających się oraz związków, w których nastąpił największy spadek liczby członków. Praca została opracowana w oparciu o dane statystyczne oraz literaturę dotycząca związków wyznaniowych i religii. Uwzględnione zostały tylko wspólnoty, co do których zostały opublikowane rzetelne dane oraz posiadały co najmniej 5000 wyznawców chociaż w jednym z badanych lat. Praca podejmuje tematykę rejestracji związków wyznaniowych w Polsce pod kątem historycznym oraz obecnie obowiązujących zasad prawnych. W głównej części omówiono pod względem historii, doktryny, prowadzonej działalności oraz zmian zachodzących w liczbie wiernych, kolejne związki wyznaniowe, wykazujące największy spadek liczby wiernych, a następnie wg tych samych kryteriów scharakteryzowano grupę związków najsilniej rozwijających się. Na podstawie przeprowadzonej analizy wskazano główne tendencje w poszczególnych związkach w omawianym okresie. Wśród związków wykazujących największe spadki liczby wiernych znalazły się te największe oraz najdłużej funkcjonujące w Polsce, jak Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny czy Kościół Rzymskokatolicki obrządku łacińskiego. Natomiast tendencje wzrostowe notowały związki wyznaniowe które pojawiły się w Polsce zdecydowanie później, jak Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu czy Kościół Zielonoświątkowy.The aim of the study is to present the most important changes that took place in the number of religious associations registered in Poland in the years 2000-2018. This issue was examined in two aspects: the most dynamically developing associations and the associations with the greatest decrease in the number of members. The work was based on statistical data and literature on religious associations and religion. Only communities for which reliable data have been published and have at least 5,000 followers at least in one of the surveyed years were included. The work deals with the registration of religious associations in Poland from the historical perspective and from the current legal principles. The main part discusses in terms of history, doctrine, conducted activity and changes in the number of believers, subsequent religious associations, showing the greatest decrease in the number of believers, and then, according to the same criteria, the group of the most rapidly developing associations was characterized. On the basis of the conducted analysis, the main trends in individual associations in the discussed period were indicated. Among the associations showing the greatest declines in the number of believers were the largest and the longest operating in Poland, such as the Polish Autocephalous Orthodox Church or the Roman Catholic Church of the Latin rite. On the other hand, religious associations that appeared in Poland much later, such as the Karma Kagyu Diamond Way Buddhist Association or the Pentecostal Church, recorded an upward trend