Basque and Spanish nationalism during the rule of Francisco Franco.

Celem pracy jest opisanie losów jednego z najbardziej niesamowitych narodów Europy - Basków, których wyróżnia na tle pozostałych Europejczyków (a przede wszystkim Hiszpanów) prawie wszystko - język, tradycja, kultura, a nawet grupa krwi. Kształtowanie się baskijskiego nacjonalizmu przeplata się z nacjonalizmem hiszpańskim, który okazał się silniejszy i za sprawą generała Francisco Franco stłamsił baskijski płomień wolności na 40 lat. Podział w baskijskim społeczeństwie po 1975 roku w kwestii wizji ich państwa - czy w czy poza Hiszpanią, zakończył się dopiero po aktach terrorystycznych dokonywanych przez baskijską organizację Euskadi Ta Askatasuna znaną jako ETA. Pierwszy rozdział to historia Basków od przybycia Basków na ich ziemie około 3000 lat przed Chrystusem przez okres rekonkwisty i złoty wiek Hiszpanii, aż do śmierci Sabino Arany w 1903 roku - ojca baskijskiego nacjonalizmu, człowieka, który nadał Baskom świadomość narodową. W I rozdziale przedstawione zostało również określenie granic Kraju Basków, gdyż w zależności od punktu widzenia, Kraj Basków posiada trzy, cztery bądź siedem prowincji. Wyjaśnione zostały kluczowe pojęcia potrzebne dla zrozumienia tematu: nacjonalizm, separatyzm czy regionalizm. II rozdział wprowadza w wiek XX i przedstawia długą drogę do władzy jednego z głównych bohaterów pracy: Francisco Franco. Droga ta prowadziła od wojny marokańskiej, przez dyktaturę Primo de Rivery, II Republikę aż po trwającą trzy lata wojnę domową, która dla państw totalitarnych stanowiła poligon doświadczalny do sprawdzenia sprzętu wojskowego. Przedstawiony został w II rozdziale proces kształtowania się hiszpańskiego nacjonalizmu: powstanie Falangi i wprowadzenie narodowo-katolickiego programu w życie po wygraniu wojny domowej przez nacjonalistów. Rozdział przedstawia także burzliwe relacje Franco z Hitlerem i udane próby lawirowania Hiszpanii pomiędzy Osią a Aliantami w czasie Drugiej Wojny Światowej. Trzeci rozdział skupia się i na Baskach i na Hiszpanach, stanowi syntezę dziejów obu tych narodów w okresie 1945 - 2018. Opisane zostało powstanie ETA i jej działania w całym okresie istnienia organizacji, stosunek Basków do ETA, do Madrytu, ale także i do kwestii samostanowienia. III rozdział przedstawia także proces przejścia Hiszpanii z ustroju autorytarnego w demokratyczny oraz długą drogę kraju ku zjednoczonej Europie. Praca porusza także problematykę przyszłości Basków (postawione zostało pytanie: Czy mają oni szansę w przyszłości stworzyć własne państwo?), narodowe sporty czy współczesną sytuację języka baskijskiego.The purpose of the dissertation is to describe a story of one of the most incredible nations of Europe - Basques, which is unique compared to other European nations (especially Spanish) by almost everything - language, tradition, culture and even blood type. Shaping of Basque nationalism intermingles with Spanish nationalism which turned out to be stronger because of general Francisco Franco and at the end suppresses Basque’s hope for freedom for 40 years. Division in Basque community after 1975 related to vision of their country, to be in or out of Spain, ended up after terrorist acts organized by Basque organization Euskadi Ta Askatasuna known as ETA. The first chapter is the story of Basques since their arrival to their land around 3000 B.C., through reconquest period and Spanish, golden century to death of Sabino Arana in 1903 - the father of Basque nationalism, a man who gave Basques their national identity. In the chapter one the delineation of Basque boundaries is presented, because depending on point of view Basque country has three, four or seven provinces. Key terms are explained needed to proper understanding of the topics of nationalism, separatism and regionalism. Chapter two brings into XX century and presents long way towards power one of main character of the dissertation: Francisco Franco. That way led starting from Moroccan war, through Primo de Rivera dictatorship, II Republic until lasting three years domestic war which for totalitarian countries was a training ground to test military equipment. In the chapter two the process of shaping of Spanish nationalism is presented: establishment of Phalange and implementation of national-catholical program after victory in domestic war by nationalists. The chapter presents turbulent relation between Franco and Hitler and successful attempts of swerving back and forth between Axis Powers and Allies. Third chapter focuses on Basques and Spanish, is a synthesis of history of these two nations in the period 1945-2018. Establishment of ETA is described and its operations over the entire period of existence of the organization, relationship of Basques with ETA, Madrid and self-constitution. Third chapter presents process of change from authoritarian to democratic ruling system and a long way of the country towards united Europe. The dissertation develops the topic of the future of Basques (the question was asked: Do they have a chance to create an own country?), national sports and modern situation of Basque language