Assessment of the level of knowledge of pregnant and breastfeeding women on the safety of drugs used during pregnancy or puerperium

Wstęp: Wybór optymalnej farmakoterapii dla kobiety ciężarnej bądź karmiącej naturalnie nie należy do łatwych. Trudność ta spowodowana jest licznymi zmianami w organizmie kobiety w tych okresach oraz koniecznością wybrania leku, który pomoże kobiecie a jednocześnie nie zaszkodzi dziecku. Brak wiedzy na temat bezpieczeństwa leków w tych okresach może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych u dziecka ale także powikłań ciąży a nawet poronień.Cel pracy: Ocena poziomu wiedzy kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią odnośnie bezpieczeństwa leków stosowanych podczas ciąży i połogu.Materiały i metody: Badania zostały przeprowadzone za pomocą sondażu diagnostycznego. Do oceny wiedzy kobiet użyto autorskiego kwestionariusza ankiety, zawierającego 19 pytań. Pytania zastosowane w ankiecie to głównie pytania półotwarte, kwestionariusz zawiera także pytania wielokrotnego oraz jednokrotnego wyboru. Badanymi kobietami były ciężarne oraz matki karmiące piersią. Badania zostały przeprowadzone na przełomie stycznia i lutego 2020 roku, kwestionariusz ankiety został zamieszczony na forach internetowych poświęconych kobietom w ciąży oraz matkom. Zebrane wyniki badania ankietowego poddano analizie statystycznej, z wykorzystaniem współczynnika korelacji Pearsona oraz jednoczynnikowej analizy wariancji.Wyniki: Zebrano 231 ankiet, 184 zostały uzupełnione przez kobiety ciężarne. W ocenie ankietowanych najbezpieczniejszym lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym jest paracetamol – 95,2% badanych kobiet uważa ten lek za bezpieczny w czasie ciąży, a 91,4% w czasie laktacji. W pytaniu o bezpieczny antybiotyk najczęściej uzyskano odpowiedź: „nie wiem” zarówno w ciąży (47,2%) jak i podczas karmienia piersią (46,3%). W przypadku oznak przeziębienia w ciąży 31,2% kobiet zastosowałoby preparat złożony zawierający kwas askorbinowy oraz rutozyd, natomiast w okresie laktacji 32,5% osób badanych przede wszystkim przyjęłoby preparat złożony zawierający trzy substancje: paracetamol, pseudoefedrynę oraz dekstrometorfan. Według 63,2% respondentek w przypadku wystąpienia nudności i wymiotów w ciąży najbezpieczniej wybrać preparat złożony zawierający witaminę B6 i kłącza imbiru. Suplementami jakie wybrała największa liczba kobiet były witaminy dla kobiet w ciąży (np. Composita Mama DHA, Duphavit Pregna, MamaDHA, Möller’s Mama, Pregna PLUS, Prenatal Duo, Symvital Mama, Trimid 3) - według 68,8% respondentek to najlepszy wybór w czasie ciąży, natomiast w grupie kobiet karmiących naturalnie odpowiedź tą zaznaczyło 54,7% osób badanych. Większość kobiet badanych wykazała się wiedzą dotyczącą bezpieczeństwa leków stosowanych w okresie ciąży lub połogu. Zastosowanie korelacji Pearsona wykazało, iż wiek nie ma związku z wiedzą na temat bezpieczeństwa leków w ciąży i laktacji. Przeprowadzona analiza statystyczna porównująca ocenianą wiedzę z miejscem zamieszkania wykazała, iż kobiety mieszkające na wsi mają największą wiedzę na temat bezpieczeństwa leków w ciąży i laktacji, najmniejszą zaś wiedzę na ten temat posiadają respondentki mieszkające w mieście liczącym 50 – 100 tysięcy mieszkańców. Porównanie wiedzy do poziomu wykształcenia ukazało, iż stosunkowo największą wiedzę mają kobiety z wykształceniem zawodowym a najmniejszą – respondentki posiadające wykształcenie podstawowe.Wnioski: Analiza statystyczna wykazała, iż nie ma istotnego statystycznie związku pomiędzy wiedzą kobiet na temat bezpieczeństwa leków w ciąży oraz laktacji a ich wiekiem, miejscem zamieszkania oraz wykształceniem. Istnieje natomiast istotna statystycznie zależność między wiedzą kobiet a stanem cywilnym, liczbą przebytych ciąż oraz liczbą wykarmionych piersią dzieci. Wykazano, iż wiedza kobiet rośnie wraz ze wzrostem liczby dzieci karmionych piersią a także wraz ze wzrostem liczby przebytych ciąż.Introduction: Choosing the optimal pharmacotherapy for a pregnant or breastfeeding woman is not easy. This difficulty is caused by many changes taking place in a woman’s body during these periods and the necessity of choosing a drug that will help the woman and at the same time will not harm the baby. Lack of knowledge about drug safety during those periods may cause side effects on the child’s body and also pregnancy complications or even miscarriages.Aim of the study: Assessment of the level of knowledge pregnant and breastfeeding women on the safety of drugs used during pregnancy and puerperium.Material and method: The research was carried out using a diagnostic survey. A proprietary questionnaire containing 19 questions was used to examine the knowledge of women. The questions used in the survey are mainly semi-open questions, the questionnaire also includes multiple and single choice questions. The examined women were pregnant and breastfeeding mothers. The research was conducted at the turn of January and February 2020, the survey questionnaire was posted on online forums dedicated to pregnant women and mothers. The collected results of the survey were subjected to statistical analysis using the Pearson correlation coefficient and one-way analysis of variance.Results: 231 questionnaires were collected, 184 were completed by pregnant women. Paracetamol is the safest analgesic and antipyretic drug – 95,2% of the surveyed woman consider this drug safe during pregnancy, and 91,4% during lactation. When asked about the antibiotic, the most numerous answer, both during pregnancy (47,2%) and during breastfeeding (46,3%), was the answer "I don't know". In case of signs of a catching a cold during pregnancy, 31,2% of women would use a drug containing ascorbic acid and rutoside, while during lactation, 32,5% of respondents would use a drug containing three substances: paracetamol, pseudoephedrine and dextromethorphan. According to 63,2% of respondents, it is the safest to choose a preparation containing vitamin B6 and ginger rhizomes for nausea and vomiting during pregnancy. The supplements chosen by the greatest number of women were vitamins for pregnant women - according to 68,8% of the respondents, this is the best choice during pregnancy, while during breastfeeding this answer was indicated by 54,7% of the respondents. Most of the respondents demonstrated knowledge about the safety of drugs used during pregnancy or puerperium. The use of Pearson's correlation showed that age is not related to the knowledge about the safety of drugs during pregnancy and lactation. The performed statistical analysis comparing the assessed knowledge with the place of residence showed that women living in the countryside have the greatest knowledge about the safety of drugs during pregnancy and lactation. The least knowledge about this subject is possessed by the respondents living in a city with 50,000-100,000 inhabitants. The comparison of knowledge to education showed that women with vocational education have relatively the greatest knowledge, and the least knowledge women with primary education.Conclusions: Statistical analysis showed that there is no statistically significant relationship between women's knowledge about the safety of drugs during pregnancy and lactation and their age, place of residence and education. On the other hand, there is a statistically significant correlation between women's knowledge and their marital status, the number of pregnancies and the number of breastfed children. It has been shown that women's knowledge grows with the increase in the number of breastfed children as well as with the increase in the number of pregnancies