The effect of use of presuppositions on respondents' answers

Kwestionariusz samoopisowy jest najczęściej wykorzystywanym narzędziem badawczym, służącym do zbierania danych, w psychologii i pozostałych naukach społecznych. Konstrukcja kwestionariusza ma istotne znaczenie dla rodzaju uzyskiwanych odpowiedzi. Formalne cechy ankiety, takie jak sposób sformułowania pytań, kolejność ułożenia pozycji testowych czy forma udzielania odpowiedzi mają istotny wpływ na wyniki badań. Tematem niniejszej pracy jest wpływ zawarcia presupozycji przymiotnikowych w pytaniach na rodzaj deklarowanych odczuć subiektywnych. Przeprowadzono dwa badania, których celem było stwierdzenie czy taki wpływ występuje i ewentualne określenie mechanizmów, które za nim stoją. Pierwsze badanie było replikacją badań magisterskich Jasek (2013). W eksperymencie wzięło udział 152 studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Badani wypełniali jedną z sześciu przygotowanych wersji ankiety. Manipulowano dwoma zmiennymi: rodzajem pytania i typem skali. Na podstawie wyników dowiedziono, że sposób ułożenia odpowiedzi na skali nie wpływa na rodzaj udzielanych odpowiedzi przez respondentów. W drugim badaniu brało udział 232 studentów, którzy wypełniali jedną z dziewięciu wersji ankiety. Badano wpływ zmiennych: rodzaj pytania i typ adresata na rodzaj wybieranych odpowiedzi. Na podstawie wyników badań nie udało się jednoznacznie stwierdzić, czy użycie presupozycji przymiotnikowych w pytaniach dotyczących odczuć subiektywnych wywiera realny wpływ na odpowiedzi respondentów. Wyniki analiz potwierdzają skuteczność zastosowania presupozycji w pytaniach, ale tylko w niektórych przypadkach.Self reports are the most common method used by researchers to obtain data in psychology and other social sciences. Survey results depend heavily on questionnaire design. Certain features of survey questionnaires such as: question wording, item order, response format can influence the answers. The purpose of this thesis is to examine the use of presuppositions in questions related to emotional reactions. Two studies were carried out in order to determine whether there is a real impact of presuppositions on answers. The first study was a replication of Jasek’s MA research (2013). 152 students of Jagiellonian University were tested. One of the six available versions of the questionnaire was randomly assigned to each person. The two variables measured were: type of question and type of scale. It has been proven that the side on a scale on which one of the two adjectives was located did not affect responses. The second study involved 232 students who completed one of the nine versions of the questionnaire. This time the measured variables were: type of question and subject of question. The results were insufficient to clearly determine whether presuppositions applied to questions related to emotional states have a real impact on responses. The results confirm the effectiveness of use of presuppositions in questions, but only in certain cases