RZĄD REGIONALNY KURDYSTANU I JEGO STOSUNKI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ PO 2003 ROKU

W niniejszej pracy analizie zostały poddane stosunki Rządu Regionalnego Kurdystanu (KRG) i jego współpraca z Unia Europejską i temat ten został omówiony w trzech głównych rozdziałach. Pierwszy z nich to wstęp do wiedzy o historii, religii, języku, geografii i etniczności narodu kurdyjskiego. Następny rozdział dotyczy współczesnej historii Kurdystanu irackiego począwszy od I wojny światowej aż do początku XXI wieku. Okres ten obejmuje tak ważne wydarzenia jak zakończenie I wojny św. podpisaniem Traktatu w Sevres, bardzo obiecującego dla spełnienia politycznych ambicji Kurdów, anulujący go Traktat z Lozanny, powstanie kurdyjskie w okresie brytyjskiego mandatu w Iraku, oraz ponad półwieczne starania Kurdów o zdobycie autonomii, najpierw pod rządami gen. Kasima, a później pod reżimem partii BAATH. Na początku lat 90. XX wieku, po wojnie o Kuwejt, wysiłki te doprowadziły ich do zdobycia politycznej autonomii. Druga wojna w Zatoce Perskiej w 2003 roku otwiera tematycznie trzeci rozdział pracy poświęcony analizie współczesnych relacji pomiędzy KRG a Unią Europejską i wybranymi krajami UE. Starałam się tutaj odpowiedzieć na główne pytanie tej pracy, a mianowicie „jak kształtowały się relacje KRG z UE po 2003 roku i jakie zmiany możemy tutaj zaobserwować aż do momentu niepowodzenia referendum na temat niepodległości Kurdystanu w 2017 roku”. W rzeczywistości po obaleniu reżimu Saddama Hussajna KRG zdołał nawiązać stosunki polityczne i gospodarcze z wieloma krajami bliskowschodnimi, a także zachodnimi, wliczając w to liczne państwa europejskie takie jak Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Czechy, Włochy, Hiszpania, Szwecja, Norwegia czy Polska, a także ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Rozwój tych stosunków zbiegł się w czasie z rosnącą autonomią polityczną Regionu Kurdystanu Irackiego (KRI), wzmacnianą poprzez jego względną stabilność i bezpieczeństwo, w porównaniu z resztą Iraku, co niewątpliwie zachęciło zagraniczne firmy, w tym światowe koncerny naftowe, do inwestowania w KRI. Jednakże w wyniku pojawienia się w 2014 r. tzw. Państwa Islamskiego oraz niepowodzenia referendum niepodległościowego w Kurdystanie trzy lata później i związanego z tym kryzysu wokół Kirkuku owa stabilizacja w KRI została zachwiana, a jego koniunkturze zagroziło realne widmo stagnacji. W konsekwencji stosunki KRG z UE i poszczególnymi krajami europejskimi znacznie straciły na swojej poprzedniej intensywności i zasięgu, a polityczna i gospodarcza władza KRG wyraźnie osłabła i wymaga obecnie stopniowej odbudowy.In this research, I analyzed Kurdistan Regional Government’s relations and cooperation with the European Union and the topic is divided into three main chapters. The first chapter is an introduction into the history, religion, language, geography, and ethnicity of the Kurdish nation. Next, I explore a contemporary history of the Iraqi Kurdistan starting from the First World War up to the onset of the 21st century. This period embraces such important events as the end of the war with the signing of the Treaty of Sevres, indeed promising for political ambitions of the Kurds, the contradictory Treaty of Lausanne, a Kurdish uprising under the British Mandate over Iraq, as well as the almost half century’s Kurdish efforts to accomplish an autonomy, first under Qasim’s and later under BAATH’S regime. These efforts brought them to political autonomy in the early 1990s after the war in Kuwait. The second Gulf War in 2003 opens the third chapter devoted to the examination of the modern relations between KRG and the European Union and EU’s countries. Here I attempt to answer the main question of the thesis: how the relations of KRG with the EU were shaped after 2003 and what changes can we observe here until the failure of the referendum on Kurdistan independence in 2017. In fact, after the overthrow of Saddam Hussein’s regime, the KRG managed to established political and economic relations with numbers of Middle Eastern’s and overseas countries, including many European ones such as France, UK, Germany, Czech Republic, Italy, Span, Sweden, Norway or Poland, as well as with USA. The development of these relations coincided with an ascending political autonomy of KRI, backed by its relative stability and security, unlike in the rest of Iraq, and with KRI’s economic prosperity, which attracted lots of foreign companies, including large oil concerns, to invest in KRI. However, when KRI’s stability became endangered and its prosperity faced stalemate, firstly, in the aftermath of the emergence of the Islamic State in 2014 and, secondly, due to the failure of the Kurdistan’s independence referendum and the ensuing crisis over Kirkuk in 2017, KRG’s relations with EU and respective European countries have rapidly lost its former intensity and range, whereas KRG’s political and economic power has diminished and required gradual restoration