Theatrical censorship yesterday and today. Several observations

Praca przedstawia panoramiczne ujęcie cenzury. Interesuje mnie jej sposób działania w czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i współcześnie. Aktualnie władza instytucjonalna pod różną postacią - polityków, zwierzchników kościoła katolickiego, urzędników samorządowych wpływa, z mniejszym lub większym skutkiem na obszar kultury i sztuki. Pojawiają się sytuacje, w których zajmujący stanowisko polityczne domaga się wycofania spektaklu, zakłóca, bądź nie dopuszcza do jego prezentacji. Opisuję mechanizmy działania cenzury instytucjonalnej PRL-u i współczesnych jej przejawów Wychodzę z założenia, że sztuka jest obszarem, który powinien być autonomiczny. Porównuję systemy cenzurowania i dochodzę do wniosku, że współczesna cenzura pomimo braku instytucji zarządzającej istnieje i jest wynikiem "przekraczania granicy dobrego smaku", "demoralizacji", "upadku obyczajów". Innymi słowy, przywołuje się kategorie estetyczne, jako te, które determinować powinny "co wolno" i "czego nie wolno" wystawiać w teatrze. Interesująca w powyższym kontekście jest instytucja kościoła katolickiego w Polsce, którego zwierzchnicy w ostatniej dekadzie komunizmu zdobyli zwolenników. Instytucja kościoła traktowana jest przez wierzących jako ta, dzięki której udało się dokonać transformacji w 1989r. Jest to niekwestionowane zwycięstwo. Ten mit doprowadza do tego, że krytyczne ujęcie religii chrześcijańskiej przez artystów w przedstawieniach powiązane jest a priori przez środowiska katolickie i polityczne z obrazą uczuć religijnych, co stanowi pewne niebezpieczeństwa i nadużycia w obszarze sztuki.