Peoples right to self-determination and liberation movements in Europe after 1989

Praca poświęcona jest tematyce praw do samostanowienia narodu. W pierwszej części publikacji przedstawione zostały historyczne teorie stosunków łączących państwo i ludność. Wskazane zostały średniowieczna zasada utożsamiania władcy z suwerenem, co potwierdził pokój westfalski, przywołano przykłady zmian ustrojowych jakie zaszły w związku z uchwaleniem Deklaracji niepodległości w USA, a także Deklaracji praw człowieka i obywatela we Francji w drugiej połowie XVIII wieku. Omówiono również przykład braku poszanowania praw narodu na przykładzie trzech rozbiorów Polski oraz wprowadzenie nowego porządku świata po I i II wojnie światowej. Część historyczną pracy zwieńczyła analiza kształtowania się pojęcia prawa do samostanowienia narodu w trakcie trwania zimnej wojny.Druga część pracy poświęcona została teoretycznej analizie pojęć tworzących zasadę będącą tytułem pracy. Wskazane zostały czynniki narodowotwórcze, których osiągnięcie determinuje określenie wspólnoty narodem, a także przedstawione zostały wyróżniane w doktrynie prawa międzynarodowego, różne typy narodów. Podjęta została również próba określenia pojęcia samostanowienie i wskazania różnic pomiędzy pojęciem suwerenność. Wskazane zostały również wyróżniane uprawienia i obowiązki związane z realizacją prawa do samostanowienia narodu.Praca zakończona został analizą praktycznych i prawnych narzędzi umożliwiających realizację prawa do utworzenia autonomii lub przeprowadzenia secesji w oparciu o przykład narodów mniejszościowych w Polsce, narodu katalońskiego w Hiszpanii, narodu irlandzkiego w Wielkiej Brytanii i narodów czeskiego i słowackiego w Czechosłowacji. Wykazane zostały rozbieżności pomiędzy przepisami prawa wewnętrznego a międzynarodowego oraz istota poparcia społeczności międzynarodowej w trakcie przygotowań i przeprowadzenia działań wyswobadzających przez narody.The work is devoted to the topic of the right to self-determination of a nation. The first part of the publication presents historical theories of relations between country and population. The medieval principle of identifying the ruler with the sovereign was indicated, which was confirmed by the peace of Westphalia, examples of political changes that occurred in connection with the adoption of the Declaration of independence in the USA, as well as the Declaration of human and citizen rights in France in the second half of the 18th century. The example of the lack of respect for the rights of the nation was also discussed on the example of the three partitions of Poland and the introduction of a new world order after world war I and II. The historical part of the work was completed with an analysis of the development of the concept of the right to self-determination of the nation during the cold war.The second part of the thesis was devoted to the theoretical analysis of the concepts constituting the principle which is the title of the work. Nation-forming factors have been indicated, the achievement of which determines the definition of community by a nation and different types of nations distinguished in the doctrine of international law have been presented. An attempt was also made to define the concept of self-determination and to indicate differences between the concept of sovereignty. The distinguished rights and obligations related to the right to self-determination of the nation were also indicated.The work was completed with an analysis of practical and legal tools enabling the implementation of the right to create autonomy or secession based on the example of minority nations in Poland, the Catalan people in Spain, the Irish people in Great Britain and the Czech and Slovak nations in Czechoslovakia. Divergences between the rooles of internal and international law have been demonstrated, as well as the essence of support of the international community in the preparation and implementation of liberating activities by nations