Józefa Kodisowa (1865-1940) - psychologist, philosopher, activist

Praca ma na celu przybliżenie postaci i dorobku naukowego polskiej uczonej, Józefy Kodis (1865-1940). Stanowi próbę syntetycznej analizy życia naukowego i prywatnego myślicielki, ze szczególnym uwzględnieniem jej wkładu w rozwój powstającej wówczas psychologii polskiej. Wątki osobiste, tj. kontekst rodzinny, droga kształcenia, inspiracje naukowe, nawiązywane relacje, przedstawiane są równolegle do jej osiągnięć badawczych, działań na rzecz oświaty, poprawy sytuacji kobiet i pokoju na świecie. Zaznaczony zostaje wpływ mistrza Richarda Avenariusa i empiriokrytycyzmu na pomysły filozofki, zaś kilka najważniejszych prac psychologicznych lub psychologizujących jest szczegółowo omówionych („Biologiczne zadania psychologii. Szkic”, 1898; „Empiriokrytycyzm. Ryszard Avenarius. Ernst Mach. Krytyka Wundta.”, 1902; „Kilka uwag o możebności czasu psychologicznego”; sprawozdanie „W. Heinrich. Teorje i wyniki badań psychologicznych. Część I «Badania wrażeń zmysłowych»” Wydane z zapomogi Kasy im. Mianowskiego. Warszawa. 1902”, 1903; „Widzenia przedsenne”, 1914; „Wstęp do psychologii indywidualnej”, 1932). Praca zawiera także obszerną listę publikacji myślicielki, która stanowić może pomoc w dalszych badaniach nad twórczością psycholożki. Próba usytuowania postaci Kodisowej na tle ówczesnej nauki polskiej ukazuje ją jako niestrudzoną działaczkę, edukatorkę i przede wszystkim kobietę-naukowca, zajmującą ważne miejsce w gronie zasłużonych dla rozwoju psychologii i filozofii polskiej przełomu XIX-ego i XX-ego wieku.The aim of the dissertation is to shed light upon Józefa Kodisowa (1865-1940), a Polish scholar. It attempts to analyse in a synthetic way scientific and private aspects of her life, especially regarding her contribution to Polish psychology. Personal matters such as received education, scientific inspirations, formed relationships are introduced along with her research projects, social work in behalf of education, emancipation of women and world peace. Richard Avenarius and the empiriocriticism have had an undeniable impact on Kodisowa’s ideas which contextualises the discussion of her most important psychological works. The included extensive list of her papers may facilitate further research on life and œuvre of Józefa Kodisowa. The attempt at situating her among the then most recognised Polish science figures renders her as an activist, educator and imprimis scientist who merits being considered one of the bellwethers of Polish psychology and philosophy