Functions and forms of the Ombudsman for Children's Rights

Rzecznik Praw Dziecka (RPD) jako niezależny , jednoosobowy organ stoi na straży i działa na rzecz ochrony praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka oraz innych przepisach prawa. Na szczególną pozycję RPD w polskim systemie wskazuje jego umiejscowienie poza tradycyjnie rozumianym systemem trójpodziału władzy. Instytucja Rzecznika Praw Dziecka w Polsce została ustanowiona w roku 2000 na mocy art. 72 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Początkowo kompetencje RPD w Polsce były znikome, lecz na przestrzeni lat ustawodawca wyposażył go w znaczny katalog form działania pozwalających na realizację powierzonych mu zadań. Działania Rzecznika Praw Dziecka w Polsce podzielić można na działania kontrolne, procesowe, sygnalizująco-inicjujące oraz interwencyjne. Dziecku przysługuje przede wszystkim prawo do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem. Ponadto dziecku, które pozostaje bez opieki rodzicielskiej przysługuje prawo do opieki władz publicznych. Szczegółowo działalność instytucji Rzecznika Praw Dziecka określa Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka. Artykuł 1 Ustawy o RPD wskazuje , że jego działania powinny być prowadzone z poszanowaniem praw, obowiązków oraz odpowiedzialności rodziców, a ich podstawowym kierunkiem powinno być dobro dziecka i zapewnienie dziecku wychowania w środowisku rodzinnym.Pięcioletnia kadencja RPD rozpoczyna swój bieg w dniu złożenia ślubowania przez nowo powołanego, natomiast wygaśnięcie może być spowodowane jego śmiercią lub odwołaniem. Odwołania Rzecznika Praw Dziecka przed upływem kadencji może dokonać jedynie Sejm, za zgodą Senatu w sytuacjach ściśle określonych w artykule 8. punkty 1-4 Ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka. Przepis artykułu 6 ust. 3 ustawy formułuje zasadę, iż ta sama osoba nie może sprawować funkcji Rzecznika przez więcej niż dwie kolejne kadencje. W przeciwieństwie do Rzecznika Praw Obywatelskich( RPO) zakaz ten obejmuje kadencje następujące po sobie – oznacza to , że ta sama osoba może pełnić funkcję Rzecznika Praw Dziecka przez więcej niż dwie kadencje, ale muszą one być przedzielone kadencją innej osoby powołanej na stanowisko Rzecznika Praw Dziecka.The Children's Rights Ombudsman as an independent, one-man body supervises and acts to protect children's rights as set out in the Constitution of the Republic of Poland, the Convention on the Rights of the Child and other legal provisions. The special position of the Children's Ombudsman in the Polish system is indicated by its location outside the traditionally understood system of three-divisions of authority.Initially, the competencies of the Children's Ombudsman in Poland were negligible, but over the years the legislator equipped it with a significant catalog of forms of action allowing for the implementation of the tasks entrusted to it.The child is entitled first and foremost to the right to protection against violence, cruelty, exploitation and demoralization, neglect and other ill-treatment. In addition, a child who remains without parental care has the right to care for public authorities. The activity of the institution of the Children's Ombudsman is specified in detail in the Act of 6 January 2000 on the Ombudsman for Children. His activities should be carried out with respect for the rights, duties and responsibilities of parents, and their basic direction should be the good of the child and ensure the child's upbringing in a family environment