Nauczanie i uczenie się słownictwa za pomocą grup zawierających słowa semantycznie spokrewnione i niespokrewnione ze sobą

Głównym celem tej pracy było sprawdzenie hipotezy, mówiącej o wyższym stopniu efektywności nauczania słownictwa w grupach składających się z wyrazów semantycznie ze sobą niepowiązanych niż nauczanie słownictwa w grupach semantycznie powiązanych. Badania zostały przeprowadzona na polskich uczniach uczących się języka angielskiego jako obcego na średnim poziomie zaawansowania. Opinie na temat uczenia słownictwa w grupach semantycznie powiązanych są podzielone. Semantycznie powiązane grupy wyrazów mają swoich zwolenników i przeciwników, są też wśród naukowców tacy, którzy wprawdzie nie rekomendują nauczania grupami semantycznymi, ale nie uważają ich za narzędzia szkodzące uczniom w procesie przyswajania nowego słownictwa. Na podstawie przeglądu literatury zostało najpierw przygotowane i później przeprowadzone badanie w działaniu w formie quasi eksperymentu. Dwie grupy uczniów – kontrolna (ucząca się podczas badania semantycznie powiązanych grup wyrazów) i eksperymentalna (ucząca się podczas badania semantycznie niepowiązanych grup wyrazów) wzięły udział w teście wstępnym (pre-test), na podstawie którego zostały zaprojektowane i później przeprowadzone lekcje. Po fazie nauczania uczniowie wzięli udział w teście badającym rezultaty procesu nauczania tuż po jego zakończeniu (immediate post-test) i później, po upływie około czterech tygodni uczniowie wzięli udział ponownie w teście badającym ich rezultaty z uwzględnieniem przerwy po zakończeniu fazy nauczania (delayed post-test). Uczniowie zostali również poproszeni o wypełnienie ankiety w celu zbadania ich preferencji co do technik uczenia się słownictwa w języku angielskim. Obie metody mogą zostać uznane za równie efektywne. Niemniej jednak, synonimy i semantyczne grupy wyrazów nie są przez uczniów preferowanymi strategiami uczenia się słownictwa. Z wyników ankiety wynika, że większość uczniów sięga częściej po grupy wyrazów semantycznie ze sobą niepowiązanych, a także po inne strategie uczenia się słownictwa, które uznają za efektywne. Biorąc pod uwagę wszelkie ograniczenia, takie jak mała próba słownictwa wybrana do badania, niewielka ilość uczniów biorących w nim udział i ograniczenia czasowe, wyniki badania są nierozstrzygające. W związku z powyższym, istnieje potrzeba rozwinięcia i kontynuowania badań w tym obszarze, na większej próbie wyrazów i na większej liczbie uczniów.The main purpose of the study was to test the hypothesis that teaching semantically non-related vocabulary sets is more effective than teaching semantically related ones for Polish EFL learners with a low intermediate proficiency level of English. Research in the field is far from univocal, with some researchers claiming that teaching semantically related vocabulary sets is highly ineffective, others advocating that both semantically related and non-related vocabulary sets can be equally effective. On the basis of the vibrant discussion in the literature, I designed an action research study which was conceived as a quasi–experiment. One group of students (the control one) was exposed to semantically related vocabulary sets and the other one (the experimental one) was exposed to semantically non-related vocabulary sets. Both groups took part in a pre-test, the results of which aided the design of the treatment phase. The effects of the treatment phase were obtained by administering an immediate post-test and later, after approximately four weeks, in the delayed post-test. Both groups received similar results. Students were also asked to answer a questionnaire concerning their vocabulary learning preferences. The research results do not clearly state that any of the methods has more impact on the learning process and thus both methods can be assumed to be equally effective. However, a relatively small group of the students, when asked about their learning strategies preferences, confirmed using the semantic grouping as an effective vocabulary learning technique. Taking into consideration all of the limitations to the study, such as the small vocabulary sample, limited number of students and the time constraints, the study must be regarded as inconclusive. Therefore, there is a clear need for the development and continuation of the study on a larger vocabulary corpus and student samples