The evolution of the investment arbitration in the European Union after CJEU judgement C-284/16 in the Achmea case

Niniejsza praca w sposób kompleksowy przedstawia problematykę związaną z metodą polubownego rozstrzygania sporów Inwestor-Państwo w postępowaniu arbitrażowym, ze szczególnym uwzględnieniem spraw rozstrzyganych na podstawie Traktatów o Popieraniu i Wzajemnej Ochronie Inwestycji, których stronami są państwa członkowskie Unii Europejskiej. Głównym wątkiem pracy jest analiza skutków wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Achmea dla rozwoju metod rozstrzygania sporów Inwestor-Państwo w Unii Europejskiej. Autorka przedstawia przyczyny i argumenty prawne, które doprowadziły do uznania przez Trybunał klauzul wewnątrzunijnych traktatów, zawierających „ofertę” na arbitraż dla inwestorów za niezgodne z porządkiem prawnym Unii Europejskiej. W tym celu autorka dokonuje pogłębionej analizy prawnej postanowień owych klauzul na gruncie orzecznictwa (rozdział 3), a także wskazuje na kolizję innych postanowień i klauzul traktatów intra-EU-BIT z prawem unijnym, które choć są istotne z perspektywy problematyki niniejszej pracy to jednak nie były przedmiotem rozważań TSUE w sprawie Achmea. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, pomimo iż dotyczy jedynie kolizji postanowień wewnątrzunijnych traktatów BIT z porządkiem prawa Unii, stanowi kolejny, ważny krok w międzynarodowym dyskursie na temat zasadności rozstrzygania sporów Inwestor-Państwo w postępowaniu arbitrażowym. Dlatego też w niniejszym opracowaniu ewolucja arbitrażu inwestycyjnego została przedstawiona nie tylko na poziomie europejskim, ale także globalnym. Autorka dokonuje analizy metod rozstrzygania sporów Inwestor-Państwo zarówno w perspektywie historycznoprawnej (rozdział 1), jak i prawno-porównawczej tj. na gruncie postanowień traktatów (rozdział 2). W chronologiczny sposób, na płaszczyźnie różnych aktów stanowiących źródła uprawnień Inwestorów, ukazany został rozwój i ewolucja metod dochodzenia roszczeń przez Inwestorów: począwszy od pierwszych traktatów i porozumień o charakterze aktów międzynarodowego prawa inwestycyjnego, poprzez zawieranie pierwszych traktatów BIT, wzrostu ich liczby i apogeum ich popularności, aż do ich obecnego kryzysu i masowego wygaszania oraz wypowiadania ich przez państwa na całym świecie. W niniejszej pracy przedstawiony został kierunek zmian i reform metody rozstrzygania sporów Inwestor-Państwo, a także próby stworzenia nowego systemu ochrony inwestorów, w tym innowacyjnej metody rozstrzygania sporów Inwestor-Państwo (rozdział 4). Zatem, analizowana w niniejszej pracy problematyka arbitrażu inwestycyjnego, w kontekście dynamicznie zachodzących zmian, jest niezwykle aktualna, gdyż nowy systemu dochodzenia roszczeń przez Inwestorów może wkrótce stać się obowiązującym sposobem rozstrzygania sporów Inwestor-Państwo w Unii Europejskiej.This work presents in a comprehensive manner the issues related to the amicable settlement of disputes between Investors and States in arbitration proceedings, in particular with putting an emphasis on the cases resolved under Bilateral Investment Treaties binding two European Union Member States. The main theme of the submitted dissertation is the analysis of the effects for the development of Investor- State’s mechanism of resolving such disputes in European Union caused by the judgement in the Achmea case by European Court of Justice. The author presents the reasons and legal arguments that led to the Court's recognition that clauses in intra-EU-BIT treaties which allows Investors to pursue their claim against the State directly in the arbitration proceedings are invalid within the European Union legal system. For this purpose, the author carries out an in-depth legal analysis of the BITs’ provisions based on the European Union treaties’ law and also based on the case law (chapter 3), including as well more specific conflicts of the other intra-EU-BITs’ provisions within the EU law, which are equally important for this complex issue, although which were not the subject of the CJEU’s considerations in the Achmea case. In authors’ opinion, despite the fact that the verdict of the European Court of Justice deals only with the conflict of ISDS provisions incorporated in intra-EU-BITs’ with the European Union law, still it needs to be consider as another important step in the international discourse on the merits of Investor-State disputes’ resolution mechanism in arbitration proceedings. As currently many states conduct together work in order to establish a new Investor –State disputes’ resolution system and there are few projects launched at the global level, this makes author to present in this work the evolution of investment arbitration fully: not only from the European perspective, but also to show the context on the global level.The author analyzes the methods of resolving disputes between the Investor and the State: both from the historical perspective (chapter 1) and in the legal-comparative way, that is based on provisions of the treaties (chapter 2). The development and evolution of Investor-State disputes’ mechanism has been presented in chronological order and at the level of various acts that are considered as the sources of Investors' rights: starting from the first treaties and agreements of international investment law, through the conclusion of the first BIT treaties, increase in their number and the peak of their popularity up to the current crisis - mass termination and denunciation by many countries around the world. The author presents the direction of the aforementioned changes and the current reform of the Investor-State disputes’ resolution mechanism process (chapter 4). The work presents the creation of the new Investors’ protection system, in particular the innovative Investor-State dispute resolution method. Thus, the issue of investment arbitration analyzed in this paper is extremely present and topical, according to the context of dynamically occurring changes, especially as the new system may sooner than later become binding mode of Investor-State disputes’ resolution mechanism in the European Union