Characteristics of the shadow economy and its impact on the economy of countries

Tematem pracy jest charakterystyka szarej strefy oraz jej wpływ na gospodarkę krajów. Celem pracy jest analiza szarej strefy i jej rozmiarów na podstawie danych uzyskanych przez Główny Urząd Statystyczny, Schneidera oraz EY. Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy rozdział koncentruje się na podstawowych zagadnieniachzwiązanych z szarą strefą, ich źródłami wraz z konsekwencjami jej występowania. Prezentuje również powszechnie stosowane definicje szarej strefy. Drugi rozdział dotyczy wszelkich przeciwdziałań mających na celu ograniczenie gospodarki nieformalnej przy wykorzystaniu instytucji kontrolnych, możliwych sankcji oraz jaki wpływ wywiera Unia Europejska w procesie zwalczania gospodarki nieformalnej. Trzeci rozdział skupia się na wykorzystywanych metodach estymacji szarej strefy, ze szczególną uwagą koncentrując się na metodach MIMIC oraz BAEL, przedstawiając ich zalety oraz wady powodujące różnice w otrzymanych wynikach. W dalszej szczęści przedstawiono część empiryczną. Najpierw skoncentrowano się na analizie rozmiarów szarej strefyw krajach należących do Unii Europejskiej, kolejno przedstawiono analizę dla samej Polski. W obu przypadkach przeanalizowano różne metody pomiarów oraz zestawiono je ze sobą co ma na celu zaprezentowanie różnic w otrzymanych wynikach, zależnie od stosowanej metody lub zespołu dokonującego badanie. W ostatnim podrozdziale ma miejsce analiza procesów ograniczania szarej strefy na przykładzie transakcjibezgotówkowych.The theme of the work is the characteristics of the shadow economy and its impact on the economy of the countries. The purpose of the work is to analyze the size of the shadow economy using data obtained through surveys carried out by Główny Urząd Statystyczny, Schneider and EY. The work consists of three chapters. The first chapter focuses on the basic issues related to the shadow economy, their sources and the consequences of its occurrence. It also presents commonly used the shadow economy definitions. The second chapter deals with all countermeasures aimed at limiting the informal economy using control institutions, possible sanctions and the impact of the European Union in the process of combating the informal economy. The third chapter focuses on the shadow economy estimation methods used, with particular attention focused on the MIMIC and BAEL methods, presenting their advantages and disadvantages causing differences in the results obtained. The following is the empirical part. First, the focus was on analyzing the size of the shadow economy in the countries of the European Union, followed by the analysis for Poland itself. In both cases, different measurement methods were analyzed and compared with each other to present differences in the results obtained, depending on the method or team conducting the study. In the last subchapter, an analysis of the shadow economy reduction processes based on the example of non-cash transactions takes place