Fire symbolism in Bronze Age communities of Upper and Middle Volga Region

Niniejsza praca stanowi przegląd obrzędowości funeralnej kultur strefy leśnej i lasostepowej Niziny Wschodnioeuropejskiej od neolitu po późną epokę brązu włącznie. Zasadniczym celem przeglądu jest przybliżenie problematyki śladów ognia i związanych z nim substancji (ochry, węgli, krzemienia) odkrywanych w obrębie cmentarzysk różnych kultur archeologicznych; prześledzenie zmian charakteru śladów ognia w czasie i pod wpływem innych tradycji kulturowych. Do przeglądu zostały wybrane kultury o trwałej i dobrze potwierdzonej metodami archeologicznymi tradycji stosowania ognia i związanych z nim substancji w obrębie obiektów sakralnych i funeralnych. Na terenach Karelii, Górnego i Środkowego Powołża takich kultur, datowanych na okres neolitu, eneolitu i brązu, było 12: ljałowska, kargopolska, mstińska, riazańska, Sperrings, wołosowska, fatjanowska, bałanowska, abaszewska, pozdniakowska, nadkazańska i czirkowska. W poszczególnych rozdziałach zawarto szczegółowy przegląd stanowisk ze śladami ognia, analiz rodzajów tych śladów oraz ich interpretacji.Każda wyżej wymieniona kultura archeologiczna praktykowała własne unikatowe tradycje pogrzebowe. Jednak w każdej epoce obserwowane są podobne zachowania kultowe oraz powiązania wynikające, np. z zapożyczeń, które są dobrze czytelne na cmentarzyskach i obiektach sakralnych.This work is a review of funeral rituals in forest and forest-steppe areas of East European Plain from the Neolithic till late Bronze Age. The mail goal of the mentioned review is to familiarize the topic of fire trails and substances connected to them (ocher, coals, flints) discovered on different cultures burials and to trace changes in fire trails during and after various cultures influence.The review is based on cultures with solid and archaeologically confirmed traditions of using fire and substances connected to it within sacral and burial places. We can track 12 cultures in Karelia, Upper and Midle Volga Region dated to the Neolithic, Chalcolithic and Bronze Age: Lialovo, Kargopol, mstinskaya, riazanskaya, Sperrings, Volosovo, Fatyanovo, Balanovo, Abashevo, Pozdniakovo, prikazanskaya and chirkovskaya. Each chapter of this thesis includes a detailed description of archaeological sites with fire trails, analysis of such trails and their interpretation.Each of the mentioned cultures practiced its own, unique burial traditions. However in every era we can observe similar cult behaviours and ties connected for example to cultural borrowings that are well-readable on burials and sacral places