Information about objective probability of a lottery and the illusion of control

Praca prezentuje wyniki badania dotyczącego wpływu informacji o obiektywnym prawdopodobieństwie na złudzenie kontroli. Celem badania było sprawdzenie, czy podanie informacji o obiektywnym prawdopodobieństwie wygranej w loterii zmniejszy bądź usunie iluzję kontroli. W tym celu przeprowadzono zmodyfikowaną replikację klasycznego badania Langer (1975) nad iluzją kontroli w kontekście znajomości bodźca (eksperyment 3 op. cit.). Badani brali udział w loterii, która polegała na wyborze jednej z dwudziestu pięciu kart. Następnie komputer losował kartę zwycięską – jeżeli była to karta wybrana przez osobę badaną, wygrywała ona niewielką kwotę.W niniejszej pracy badani (N=120) byli losowo przydzielani do jednego z czterech warunków w planie czynnikowym 2x2 – z podaną informacją o szansie na wygraną (w procentach) bądź brakiem tej informacji, oraz ze znajomym bądź nieznajomym bodźcem (karty z literami alfabetu lub znakami runicznymi). Dodatkowo zastosowano skalę I-E Rottera w celu zbadania korelacji między szacowaną pewnością wygranej w loterii a umiejscowieniem poczucia kontroli. Wyniki wykazały, że podanie informacji o prawdopodobieństwie wygranej zmniejsza iluzję kontroli niezależnie od rodzaju bodźca. Stwierdzono także brak różnić w szacowanej pewności wygranej między znajomym a nieznajomym bodźcem niezależnie od obecności informacji o prawdopodobieństwie. Nie wykazano korelacji między pewnością wygranej a umiejscowieniem poczucia kontroli. W ramach pracy przedyskutowane zostaną możliwe wyjaśnienia zaobserwowanych efektów.This thesis presents results of studies on the influence of objective probability on the illusion of control. The purpose of the study was to find out if providing information about objective probability of winning a lottery will reduce or remove the illusion of control. For this purpose, modified replication of the classic experiment by Langer (1975) on stimulus familiarity (experiment 3 op. cit.) was carried out. Participants took part in a lottery and their task was to choose one out of twenty- five cards. Subsequently, the computer selected the winning card – if it was the one the participant chose, they would win a small amount of money. In the presented study, participants (N=120) were randomly assigned to one of four possible conditions in a 2x2 factorial design – with or without information about the probability of winning (presented as percentages) and with familiar or unfamiliar stimuli (cards with letters of the alphabet or runes on them). In addition, Rotter’s I-E Scale was used in order to examine correlation between the perceived chances of winning a lottery and the locus of control. Results showed that providing information about the objective probability of a lottery reduces the illusion of control regardless of the kind of the stimuli used. Moreover, there were no differences in perceived chances of winning between familiar and unfamiliar stimuli regardless of the presence of information about probability. No correlation between perceived chances of winning and the locus of control was found. Possible explanations of observed effects will be discussed