The subjunctive mood in German and Polish language -

Przedstawiona przeze mnie praca licencjacka ma za zadanie porównanie budowy, występowania i funkcji trybu przypuszczającego w języku niemieckim i polskim. Porównanie to opieram nie tylko na różnicach między obydwoma językami, ale także na podobieństwach, dlatego moją pracę można uznać za próbę analizy konfrontatywnej (a nie kontrastywnej) wyżej wspomnianej kategorii gramatycznej czasownika.W języku polskim i niemieckim występują trzy tryby: tryb oznajmujący, tryb rozkazujący i tryb przypuszczający. Każdy z nich ma odrębna funkcję, ale, jak wykazała moja praca, niektóre funkcje są wspólne dla obydwu języków. Niemiecki tryb przypuszczający ma o wiele bardziej złożoną budowę, niż polski. Posiada również bogate spektrum zastosowania. W literaturze językoznawczej istnieje o wiele więcej pozycji na temat niemieckiego trybu przypuszczającego niż na temat polskiego Konditionalu. Niemiecki Konjunktiv ma zastosowanie nie tylko w jego podstawowej funkcji, czyli w odniesieniach do sytuacji nierzeczywistych, ale także przy wyrażaniu próśb, rozkazów oraz w wielu innych kontekstach, takich jak na przykład teksty religijne czy też forma zastępcza Pluralis modestiae. Znajduje także zastosowanie przy formułowaniu zadań matematycznych oraz był stosowany w przepisach kulinarnych.The presented bachelor’s thesis is an attempt to compare the German and Polish subjunctive mood. It shows not only the differences, but also the similarities in structure and functions of the mentioned grammatical category in both languages. The structure of the German subjunctive mood is much more complex than in case of the Polish language. The scope of its uses is wide and it has been a subject of linguistic studies much more frequently than the Polish subjunctive mood. The German subjunctive mood applies not only to talking about hypothetical occurrences, but also to expressing requests, orders and it appears in many other contexts such as religious texts or cooking recipes.In case of the Polish subjunctive mood during the analysis of linguistic literature devoted to this subject I have come across a thesis that it does not exist. I have based my bachelor’s thesis on the assumption that the Polish subjunctive mood consists of a subjunctive morpheme added to a verb, what implies its subjunctive character. The scope of use of the Polish subjunctive mood is strongly connected to particular syntactic constructions and lexical means.Some of the functions described in my thesis are represented by the subjunctive mood in both languages, however there are also differences.Die vorliegende Studie ist ein Versuch, den deutschen und polnischen Konjunktiv zu vergleichen. Ich möchte nicht nur Ähnlichkeiten, sondern auch Unterschiede zwischen der Bildungsweise und den Anwendungsbereichen des Konjunktivs im Deutschen und Polnischen besprechen. Damit dies möglich wird, werde ich meine Arbeit in mehrere Kapitel teilen. Jedes Kapitel wird einem Aspekt meiner Untersuchung gewidmet. Zuerst werde ich die Terminologie besprechen, die in meiner Arbeit verwendet werden soll. Das nächste Kapitel ist der Bildungsweise des Konjunktivs gewidmet. Bei der Analyse des deutschen Konjunktivs werde ich in meiner Arbeit auf den Konjunktiv I und Konjunktiv II Aufmerksamkeit lenken. Wenn es um den polnischen Konjunktiv geht, werde ich die Verben mit dem Morphem -by untersuchen. Die Formen des Konjunktivs im Deutschen und im Polnischen werde ich anhand von Bespielen illustrieren, damit man die Funktionen des Konjunktivs in den beiden Sprachen deutlich erkennen kann. Dann werde ich im Kapitel 4 die Anwendungsbereiche des Konjunktivs in den beiden Sprachen schildern, um die Ähnlichkeiten und Unterschiede zu identifizieren, die mit der Verwendung des Konjunktivs im Zusammenhang stehen. Das letzte Kapitel wird der empirischen Analyse der Anwendungsbereiche vom Konjunktiv in den beiden Sprachen gewidmet. Ich werde meine Korpusanalyse auf zwei Werke stützen, nämlich Dziady. Część trzecia von Adam Mickiewicz und Faust. Der Tragödie erster Teil von Johann Wolfgang von Goethe. Anhand einer Auswahl von Zitaten aus den genannten literarischen Werken wird illustriert, in welchen Funktionen der Konjunktiv im analysierten Korpus auftritt