The prefixes of the motion verbs in German and Polish

Przedmiotem badań poniższej pracy jest analiza przedrostków czasowników ruchu w języku niemieckim i polskim. Praca składa się z trzech rozdziałów teoretycznych oraz jednego rozdziału empirycznego. W pierwszym rozdziale zostają przedstawione najważniejsze procesy słowotwórcze, w tym prefiksacja werbalna, a także semantyczne i syntaktyczne funkcje prefiksów w języku niemieckim oraz polskim. Drugi rozdział został poświęcony charakterystyce czasowników ruchu obu języków. Punty odniesienia dla tejże charakterystyki stanowią opisy leksykograficzne oraz uniwersalny koncept Leonarda Talmy’ego. W trzecim rozdziale teoretycznym uwaga koncentruje się na wariantach semantycznych przedrostków i typowej dla obu języków polifunkcjonalności. Ostatnią część pracy stanowi analiza empiryczna. Korpusem poddanym analizie była powieść Heinricha Bölla "Billard um halbzehn" oraz jej polskie tłumaczenie "Bilard o wpół do dziesiątej" (tłum. Teresa Jętkiewicz). Część empiryczna przeprowadzona została według następujących kroków: wyszukanie w niemieckim tekście zdań zawierających prefigowany czasownik ruchu oraz znalezienie jego polskiego odpowiednika w tłumaczeniu powieści, przyporządkowanie wariantu znaczeniowego czasownika niemieckiego i polskiego zgodnie z opracowaniami leksykograficznymi, dopasowanie czasownika do jednej z kategorii wyróżnionych na podstawie konceptu Leonarda Talmy’ego.The subject of the study of the following work is the analysis of the prefixes of motion verbs in German and Polish. The work consists of three theoretical chapters and one empirical chapter. The first chapter presents the most important word-formation processes, including verbal prefixing as well as semantic and syntactic functions of verbal prefixes in German and Polish. The second chapter is devoted to the characteristics of the motion verbs of both languages ​​based on lexicographic descriptions and the universal concept of Leonard Talmy. In the third theoretical chapter, the attention is focused on the semantic variants of verbal prefixes and their polyfunctionality in both languages. The final part of the work is an empirical analysis. The analyzed body was the novel by Heinrich Böll "Billard um halbzehn" and her Polish translation "Bilard o wpół do dziesiątej" (translated by Teresa Jętkiewicz). The empirical part was carried out according to the following steps: finding in the German text sentences containing a prefixed verb movement and finding its Polish equivalent in the translation of the novel, assigning a variant of the German and Polish verb in line with lexicographical studies, matching the verb to one of the categories distinguished on the basis of Leonard Talmy's concept.Den Untersuchungsgegenstand der vorliegenden Arbeit bildet die Analyse der Präfixe von den Bewegungsverben im Deutschen und Polnischen. Die Arbeit besteht aus drei theoretischen Kapiteln und einer empirischen Analyse. Im ersten Kapitel werden die wichtigsten Wortbildungsprozesse im Deutschen und Polnischen dargestellt, sowie die semantischen und syntaktischen Funktionen der Verbalpräfixe als Wortbildungseinheiten. Das zweite Kapitel hat die Charakteristik der Präfixe von den Bewegungsverben zum Ziel. Als Anhaltpunkte für die Charakteristik dienen die deutschen und polnischen Lexika sowie das universale Konzept von Leonard Talmy. Im dritten theoretischen Kapitel wird die Aufmerksamkeit auf die semantischen Bedeutungsvarianten und ihre Polyfunktionalität in den beiden Sprachen gelenkt. Das letzte Kapitel bildet eine empirische Analyse. Sie wird anhand des Romans "Billard um halbzehn" von Heinrich Böll und seiner polnischen Übersetzung "Bilard o wpół do dziesiątej" (Übers. Teresa Jętkiewicz) durchgeführt. Die empirische Analyse bestand in: dem Finden im deutschen Text die präfigierten Bewegungsverben und ihre Äquivalente in der polnischen Übersetzung, der Zuordnung der Bedeutungsvarianten den Bewegungsverben nach den Lexika und der Anpassung der Bewegungsverben zu einer der nach Talmy unterschiedenen Kategorien