The role of diet in the primary and secondary prevention of osteoporosis in elderly

Osteoporoza zaliczana jest do grupy schorzeń cywilizacyjnych, określanych również mianem „epidemii” XXI wieku. Jej objawy, takie jak ubytek masy kostnej, osłabienie kości, a także zwiększona podatność na złamania, pojawiają się zwłaszcza u osób w wieku podeszłym. Jako że starzenie się organizmu jest procesem nieuniknionym i nieodwracalnym, dbałość o jak najdłuższą sprawność fizyczną i umysłową jest kluczowym elementem działań prewencyjnych. Istotną rolę w tym zakresie bez wątpienia odgrywa prawidłowe odżywianie. Celem niniejszej pracy było poznanie wiedzy oraz zwyczajowego sposobu żywienia osób w wieku podeszłym w aspekcie prewencji pierwotnej i wtórnej osteoporozy. Ponadto, praca zakładała określenie preferencji pokarmowych osób starszych w zakresie podaży produktów spożywczych wpływających na rozwój osteoporozy, a także zaangażowania seniorów w proces leczenia i działania prewencji pierwotnej poprzez ocenę ich aktywności fizycznej.Powyższe cele zrealizowano w oparciu o autorską ankietę zawierającą 39 pytań oraz Kwestionariusz Częstości Spożycia (FFQ). W badaniu udział wzięło 85 osób: w tym 73 kobiety oraz 12 mężczyzn w wieku ≥ 65 lat. Wszyscy badani byli słuchaczami Jagiellońskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Przeprowadzone badanie wykazało, iż osoby w wieku podeszłym są świadomi roli właściwego odżywiania w ramach prewencji osteoporozy, jednak często nie realizują spożycia odpowiednich porcji zalecanych produktów spożywczych. Zalecane 2 porcje mleka lub produktów nabiałowych realizowało 20% badanych, natomiast codzienne spożycie orzechów deklarowało 14% respondentów. Badanie wykazało także, iż osoby starsze znały głównie podstawowe źródła witaminy D (68%) i wapnia (96%), bez ich alternatywnych źródeł. Dla większości seniorów znane były także czynniki ryzyka osteoporozy (96%) oraz ważna rola aktywności fizycznej. Uzyskane wyniki wskazują na konieczność wdrożenia działań z zakresu edukacji żywieniowej osób starszych w zakresie profilaktyki osteoporozy.Osteoporosis is a civilizational disease, often described as an epidemic of the 21st century. The signs of osteoporosis, including lower than normal bone mass, weakening of the bones and increased fracture risk are especially common among the elderly. Since ageing as such is an inevitable and irreversible process, maintenance of both physical and mental health plays a pivotal role for those suffering from the disease. Undoubtedly, a healthy and balanced diet is also an important factor in the prevention of osteoporosis.The aim of this thesis was to assess the knowledge and nutritional practices among the elderly with regards to the primary and secondary prevention of osteoporosis. Moreover, the aim was to establish the preferences of the elderly on the consumption of products related with the risk of osteoporosis and to analyze the level of physical activity and the general involvement of elder people in the treatment of the disorder. In order to achieve the above, the author used an own survey, which included 39 questions and food frequency questionnaires. 85 subjects (73 women and 12 men) participated in the study. They were 65 or older and were students of the Jagiellonian University of the Third Age.The conducted study showed the elder people are aware of the role that a healthy and balanced diet plays in the prevention of osteoporosis. That being said, the participants were often found not to consume sufficient portions of the advised products. 20% of the subjects consumed the required daily amount of milk and dietary products, while 14% of them claimed to consume nuts on a daily basis. Furthermore, the study showed that elder people on the one hand are familiar with the most common sources of vitamin D (68%) and calcium (96%), but on the other are not aware of their alternative sources. Most of the subjects (96%) know the osteoporosis risk factors and understand the importance of physical activity in its treatment and prevention. To conclude, the study implies a necessity to educate the elderly on nutritional practices with regards to the prevention of osteoporosis