Reconstruction of nutrition strategies of chronologically and environmentally diverse historical groups of people from Poland

Dzięki badaniom proporcji izotopowych pierwiastków można poszerzyć wiedzę o strategiach żywieniowych przodków i bliżej poznać szczegóły ich diety. Jednymi z najczęściej badanych izotopów trwałych są izotopy węgla i azotu. W niniejszej pracy podjęto próbę rekonstrukcji diety 20 dorosłych osobników (7 mężczyzn i 5 kobiet) żyjących w średniowieczu i pochowanych na terenie klasztoru oo. Dominikanów w Gdańsku oraz odtworzyć strategię żywieniową średniowiecznej i nowożytnej populacji Radomia. Dodatkowo podjęto się próby odnalezienia podobieństw między strategiami żywieniowymi obu miast. W badaniach średniowiecznej populacji radomskiej wykorzystano 19 próbek pochodzących od dorosłych osobników (12 kobiet i 7 mężczyzn) i 20 próbek od dorosłych osobników populacji nowożytnej (8 kobiet i 12 mężczyzn). Po ocenie zmian diagenetycznych wszystkie próbki ludzkie zostały dopuszczone do dalszych analiz. Odrzucono 2 próbki zwierzęce z Gdańska i 5 próbek zwierzęcych z Radomia.Wyniki analiz pozwoliły określić dietę populacji gdańskiej jako dietę opierającą się w dużej mierze na produktach morskich. Średniowieczna populacja Radomia charakteryzowała się dietą opartą na roślinach typu C4, za to dieta nowożytnej populacji Radomia przejawiała podobieństwa do diety morskiej. Mogło wynikać to z faktu eksportu dóbr z Gdańska, handlu rybami wzdłuż Wisły i zaopatrywaniu się w nie przez Radomian w najbliższym porcie.By studying the proportions of isotope elements, we can expand our knowledge about the nutrition strategies of our ancestors. Carbon and nitrogen isotopes are one of the most frequently studied isotopes.In this paper, attempt was made to reconstruct the diet of 20 adult individuals (7 men and 5 women) living in the Middle Ages, buried in the Dominican Fathers Monastery in Gdańsk and recreate the nutritional strategy of the medieval and modern population of Radom. In the studies of the medieval population of Radom, 19 samples from adult specimens (12 females and 7 males) and 20 samples from adults of the modern population (8 females and 12 males) were used. After evaluation of diagenetic changes, all human samples were allowed for further analysis. 2 animal samples from Gdańsk and 5 animal samples from Radom were rejected. In addition, attempts have been made to find similarities between the nutritional strategies of Gdańsk and Radom.The results of the analysis allowed to determine the diet of the Gdansk population as a marine diet. The medieval population of Radom had a diet based on C3 plants, while the modern population of Radom showed similarities to the sea diet. It may have resulted from the export of Gdańsk's goods, fish trade along the Vistula River and buying those goods by people from Radom in the nearest port