Formation of the selected parameters of hands and feet in the development of children and youth from Żywiec

Wiadomo od samego początku istnienia człowieka, iż osobnicy gatunku ludzkiego rodząc się nie wyglądają tak samo jak w momencie, gdy osiągną już wiek dorosły. Wymiary całego ciała człowieka w początkowych latach jego życia ulegają znacznym zmianom, aż do osiągnięcia swojej ostatecznej postaci w okresie dorosłości. Tempo występowania tych zmian na przestrzeni całego okresu wzrastania jest różne dla każdego osobnika. Ich badaniem zajmuje się dziedzina nauki zwana ontogenezą. Przyrosty rozmiarów całego ciała nie kształtowały się też w trakcie całego istnienia gatunku ludzkiego jednakowo. Niektóre cechy wraz z upływem lat zaczęły wykazywać pewne tendencje, zwane mianem trendu sekularnego. Widocznym faktem jest również istnienie różnic w rozmiarach ciała ze względu na płeć. To zróżnicowanie określamy jako dymorfizm płciowy. Dane zebrane przez pracowników i studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego na terenie miasta Żywiec są dobrym materiałem do badań nad procesem kształtowania się wielu wymiarów ciała (w tym wymiarów długościowych i szerokościowych stopy i ręki), występowaniem trendów sekularnych dla wybranych parametrów (ze względu na powtarzanie badań na przestrzeni całego półwiecza) oraz występowaniem i stopniem zaawansowania dymorfizmu płciowego dla wybranych cech.It is known from the very beginning of peoples’ existence that the individuals of the human species do not look the same when they are born and when they reach adulthood. The dimensions of the entire human body in the early years of his life change significantly, until he reaches his final form in adulthood. The rate at which these changes occur over the entire growing period is different for each individual. Their research deals with the branch of science called ontogenesis. The increments of the size of the entire body did not develop during the whole existence of the human species equally. Some features have started to show some trends over the years, known as the secular trend. The visible fact is also the existence of differences in body size due to sex. We define this differentiation as sexual dimorphism. Data collected by employees and students of the Jagiellonian University in the city of Żywiec is a good material for research on the process of shaping many dimensions of the body (including length and width dimensions of the foot and hand), secular trends for selected parameters (due to repeated research on space the entire half-century) and the occurrence and degree of sexual dimorphism for selected traits