The role of honour in young's Poles value system

Struktura społeczna świata zachodniego zmieniła się radykalnie w ostatnim stuleciu. Przestała być hierarchiczna, zamiast tego przyjmując kształt zależności sieciowych. Dodatkowo, relacje między ludźmi zostały oderwane od konkretnego kontekstu społecznego związanego z określonym miejscem i czasem. W związku ze zmianą formy zależności między ludźmi mogły zmienić się także wartości i sposób wyznaczania miejsca jednostki w grupie. W tym kontekście analizowane jest w tej pracy znaczenie honoru w życiu przedstawicieli świata zachodniego – młodych Polaków. Patrząc historycznie, znaczenie honoru na przestrzeni wieków ewoluowało od bycia czymś zewnętrznym, głównie publicznym w stronę jej indywidualnych, wewnętrznych jakości. Na znaczeniu zyskało podążanie za własnymi przekonaniami, co było związane z docenieniem indywidualności. Przełomowym wydarzeniem w kontekście tych zmian były dwie wojny światowe, które przyczyniły się do końca honoru w kulturze zachodniej. W efekcie pierwszej z nich wyłoniły się trzy siły, które skutecznie podmyły znaczenie honoru dla społeczeństw zachodnich: zmiana sposobu prowadzenia walk zbrojnych, feminizm i psychoterapia. Z kolei w trakcie drugiej wojny światowej alianci odeszli od zasady o nieatakowaniu ludności cywilnej, dokonując licznych nalotów dywanowych na niemieckie i japońskie miasta, a finalnie zrzucając bomby atomowe na Hiroszimę i Nagasaki. Zasady ustąpiły wówczas miejsca chłodnej kalkulacji. Po wojnie popularny stał się zresztą obraz żołnierza, który wypełnia rozkazy, jednocześnie wewnętrznie pogardzając działaniami, w które się angażuje. Do osłabienia roli honoru przyczyniły się także zmiany w sferze seksualnej. W wyniku rewolucji seksualnej lat 60-tych rozpoznane zostały potrzeby seksualne kobiet, co nadało im uprawnienie do podejmowania aktywnej roli w relacjach tego typu. Zwiększenie społecznego przyzwolenia na większą swobodę seksualną kobiet stanowiło silny cios dla kultury honoru, w której dobre imię kobiety - a przez to związanych z nią mężczyzn – zależało od jej cnotliwości. Zmiany społeczne w tym czasie wpłynęły także na przemieszanie oficjalnej i nieoficjalnej kultury. Treści, które dotychczas ograniczone były do subkultur lub kontrkultur przeniknęły do głównego nurtu kultury. Swoistym produktem tej ery była postać celebryty – osoby znanej głównie z tego, że jest znana. W założeniu miała to być osoba jak najbardziej podobna do przeciętnego odbiorcy, tak by można było się z nią łatwo utożsamiać, ale niekoniecznie brać z niej przykład. Sprawiło to jednocześnie, że w kulturze oficjalnej zaczęło brakować miejsca dla wymagających i jednoznacznych standardów narzucanych przez honor. Do weryfikacji tego, jak rozumiany jest przez młodych Polaków honor, a także, jaką przypisują mu rolę, posłużyły wywiady grupowe. Na ich podstawie ustalone zostało, że większość badanych rozumie honor w oderwaniu od sztywnego zestawu reguł, wiążąc go albo z indywidualnymi przekonaniami albo ze społecznym kontekstem, który może być dowolny. Choć badani przypisywali osobie honorowej cechy zbliżone do tych akcentowanych przez Kanta czy Arystotelesa, poproszeni o ocenę konkretnych sytuacji, byli gotowi zignorować obrazę.W świetle prac współczesnych teoretyków honoru, takich jak Appiah czy też Berger, można powiedzieć, że obecnie nastąpiło przesunięcie od honoru do godności, co wiążę się z przejściem od zakorzenienia tożsamości w stabilnej instytucji społecznej do konieczności określania jej na własną rękę. W związku z tym we współczesny świat wpisany jest permanentny kryzys tożsamości. Zdaniem autora tej pracy jest to stan przejściowy i wkrótce możemy się spodziewać odrodzenia roli honoru.The social structure of the Western world has changed radically in the last century. It stopped being hierarchical, taking the shape of network dependencies instead. In addition, the relationships between people have been detached from the specific social context connected with a specific place and time. Due to the change in the form of relations between people, the values and way of determining the place of an individual in the group could also change. In this context, the importance of honor in the lives of representatives of the Western world - young Poles - is analyzed in this work.Historically, the importance of honor over the centuries has evolved from being something external, mainly public, towards its individual, internal qualities. The importance of following your own convictions grew in importance, which was associated with the appreciation of individuality.A watershed event in the context of these changes were two world wars, which contributed to the end of the honor in Western culture. As a result of the first of them emerged three forces that effectively undermined the importance of honor for Western societies: a change in the way of conducting wars, feminism, and psychotherapy. In turn, during World War II, the Allies departed from the principle of not attacking civilians, making numerous carpet-bombings on German and Japanese cities, and finally dropping atomic bombs on Hiroshima and Nagasaki. The rules were replaced by cold calculation. After the war, popular was the image of a soldier who fulfills orders at the same time internally despising the activities in which he is involved.The changes in the sexual sphere also contributed to the weakening of the role of honor. As a consequence of the sexual revolution of the 1960s, the sexual needs of women were recognized, which gave them the right to take an active role in such relationships. Increasing social acceptance of the greater sexual freedom of women was a strong blow to the culture of honor, in which the good name of a woman - and therefore of the men related to her - depended on her chastity.Social changes at that time also had an impact on intermixing of official and unofficial culture. The content that so far has been limited to subcultures or countercultures has penetrated into the mainstream culture. A specific product of this era was the figure of a celebrity - a person known mainly for being known. It was supposed to be a person as similar as possible to the average recipient so that you could easily identify with it, but not necessarily take an example of it. At the same time, it made official space lack a place for demanding and unambiguous standards imposed by honor.To verify how young Poles understand honor, and what role they attribute to it, the method of group interviews was applied. Based on them, it has been established that the majority of respondents understand honor in isolation from a rigid set of rules, linking it either with individual beliefs or with a social context that can be arbitrary. Although the respondents attributed to the person of honor the characteristics similar to those accented by Kant or Aristotle, when asked to assess specific situations, they were ready to ignore an offense.In the light of the work of contemporary theoreticians of honor, such as Appiah or Berger, one can say that there has now been a shift from honor to dignity, which is associated with the transition from the embedding of identity in a stable social institution to the need to determine it on one’s own. Considering this, one can say that a permanent identity crisis is inscribed into the modern world. According to the author of this work, it is a temporary state and soon we can expect the revival of the role of honor