Economic crimes in Poland after 1989, as an area of organized crime groups

Celem do napisania niniejszej pracy było przedstawienie zjawiska przestępczości zorganizowanej po 1989 roku. Polska znajdowała się na początku nowej drogi ku wolności. Jednakże wolność nie jest tym samym co bezprawie, a bez odpowiedniej kontroli mogłaby się w nie przeradzać. Początki lat 90 tych to szybkie zmiany, przejście od gospodarki centralnie planowanej do wolnorynkowej. Zła kondycja finansowa państwa i wszechobecny chaos w instytucjach państwowych stwarzały idealny grunt dla przestępczości, wtedy prymitywnej, od handlu towarami akcyzowymi, po tytoń, narkotyki. To jednak był wierzchołek góry lodowej tamtych czasów. Największe zjawiska przestępcze rozgrywały się za plecami i zapewne aprobatą ówczesnych polityków. Przestępczość w kolejnych latach pozostawała w fazie ewolucji. Co jakiś czas społeczeństwo informowane było o nowych aferach gospodarczych, lokalnych oszustach, fałszywych biznesmenach. Aby utrzymać kontrolę nad rosnącą falą przestępstw gospodarczych państwo musiało powołać nowe służby, wzmocnić istniejące oraz wyposażyć w odpowiednie instrumenty prawne dające realne szanse przeciwdziałania zjawisku. Wszystko to zostało omówione w kolejnych rozdziałach. Rozdział pierwszy jest próbą zdefiniowania i przybliżenia istoty przestępczości w ujęciu gospodarczym, jako tej społecznie szkodliwej, czyniącej straty i prawie zawsze uderzającej w gospodarkę oraz skarb państwa. Jest także krótkim przybliżeniem rysu historycznego próbą wyjaśnienia przyczyn dla wzrostu patologicznych gospodarczo zachowań. Rozdział drugi to charakterystyka najczęstszych rodzajów przestępstw gospodarczych. Od tych bardziej znanych, prymitywnych, po czyny popełniane przez specjalistów tzw. white collar crime, czyli przestępstwa białych kołnierzyków. To nic innego jak ewolucja przestępczości od siły w kierunku używania rozumu. Dzisiejsi specjaliści wyglądają zupełnie niepokaźnie, a czynią bardzo wielkie straty w obszarach ich działania. W rozdziale trzecim skupiono się na przeciwdziałaniu i walce ze zjawiskiem przestępstw gospodarczych. Omówiono aspekty prawne, a także rozwiązania organizacyjne organów ścigania. Skupiono się tu głównie na pracy policji, jako głównej służby państwa w zapewnianiu bezpieczeństwa i porządku publicznego. To właśnie na przykładzie tej formacji, scharakteryzowano czynności operacyjno-rozpoznawcze, które są nieodzownym środkiem w przeciwdziałaniu, walce oraz udowadnianiu winy. Rozdział czwarty jest krótkim omówieniem zmian w prawie krajowym, próbą przybliżenia koncepcji walki z przestępczością gospodarczą na najbliższe lata. Wspomniano też o współpracy instytucji polskich z międzynarodowymi ścigającymi przestępczość transgraniczną.The purpose of writing this work was to present the phenomenon of organized crime after 1989. Poland was at the beginning of a new path towards freedom. However, freedom is not the same as lawlessness, and without proper control it could go in the latter direction. The beginnings of the '90s are the period of fast changes, moving from centrally planned economy to a free market economy. The bad finnacial situtaion of the State and the ubiquitous chaos in state institutions created the ideal ground for crime, initially primitive, then focused on excise goods, tobacco, and finally on drugs. However, this was the top of the iceberg of that time. The biggest criminal phenomena were behind the scene and probably not without the approval of then active politicians. In subsequent years, crime remained in the evolution phase. From time to time, the public was informed about new economic scandals, local scammers, false businessmen. To maintain control of the growing wave of economic crimes, the state had to set up new authorities, strengthen existing ones, and provide adequate legal instruments to provide real opportunities for counteracting the phenomenon. All this has been discussed in subsequent chapters. Chapter One is an attempt to define and approximate the essence of crime in economic terms, as the socially harmful phenomenon, creating a loss and almost always striking the economy and the treasure of the state. It is also a brief approximation of the historical view as an attempt to explain the causes for the growth of pathological economic behavior. The second chapter is the description of the most common types of economic crime. From the more famous, primitive ones, to the onres committed by so-called specialists in white collar crime. It is nothing but the evolution of crime from the use of pure strength to the use of reason. Today's specialists look absolutely inconsiderate, and they make huge losses in their areas of activity. The third chapter focuses on counteracting and combating the phenomenon of economic crime. Legal aspects as well as organizational solutions of law enforcement agencies are discussed. The focus here was mainly on the police activities, as the main state service in ensuring security and public order. It is precisely on the example of this formation the operation and recognition activities are characterized, which are indispensable means of counteracting, fighting crime and proving guilt of the perpetrators. Chapter Four is a brief discussion of changes in national law, an attempt to approximate the concept of combating economic crime for years to come. The cooperation of Polish institutions with international transnational crime prosecutors was also mentioned