Health behaviors of the students taking the secondary school-leaving examination in schools in Kraków and Zamość.

Wstęp: Kształtowanie zachowań zdrowotnych wśród młodzieży ma ogromne znaczenie dla ich przyszłego życia. Proces ten rozpoczyna się z chwilą, gdy dziecko zaczyna obserwować zachowania innych i ich naśladować, trwa do późnej starości. W literaturze przedmiotu znajdziemy wiele definicji zachowań zdrowotnych. Najczęściej używa się definicji mówiącej o zachowaniach pro- i antyzdrowotnych. Pojęcia te są bardzo dobrze znane młodzieży. Część z nich stosuje je w życiu, jednakże znaczna część młodzieży nie przestrzega ich w życiu, ponieważ uważa, że zawsze będzie młoda, piękna i zdrowa. Cel pracy: Głównym celem pracy była ocena zachowań zdrowotnych młodzieży maturalnej uczęszczającej do szkół w Krakowie i Zamościu. Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 105 uczniów w wieku 18-20 lat, uczęszczających do szkół w Krakowie i Zamościu. Badania przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankietową. Narzędziami badawczymi były: autorski kwestionariusz ankiety oraz Inwentarz Zachowań Zdrowotnych autorstwa Zygfryda Juczyńskiego. Analizę statystyczną zebranego materiału przeprowadzono w pakiecie Statistica 12. Do analizy statystycznej wykorzystano test chi-kwadrat, test Shapiro-Wilka, analizę wariacji Friedmanna, test U Manna-Whitneya oraz współczynnik korelacji Spearmana. Wyniki: Dowiedziono, że na zachowania zdrowotne w badanej grupie nie wpływają dane socjademograficzne. Natomiast wpływ na zachowania zdrowotne badanych ma: wiedza na temat zdrowia i zachowań zdrowotnych, stan zdrowia badanych oraz sfera psychiczna.Wnioski: W badanej grupie, dziewczęta charakteryzują się wyższą wiedzą na temat zdrowia i zachowań zdrowotnych oraz bardziej stosują się do przestrzegania zaleceń prozdrowotnego stylu życia od mężczyzn. Nadal należy edukować młodzież i zmieniać jej podejście do prowadzenia prozdrowotnego stylu życia. Słowa kluczowe: zachowania zdrowotne, zdrowie, styl życia.Introduction: Shaping health behaviors among youth has a great impact on their future life. This process begins when the child starts to observe others’ behavior and imitates them, it lasts until advanced old age. Many definitions of health behaviors may be found in the source literature. The most frequently used definition is the one telling about the pro- and antihealthy behaviors. These concepts are very well known to youth. Some of them apply these concepts in life, however a significant part of young people do not follow them believing they will be always young, beautiful and healthy. Aim: The main objective of the study was the evaluation of the health behaviors of the students taking the secondary school-leaving examination in schools in Kraków and Zamość. Materials and methods: The study group consisted of 105 students at the age of 18-20 attending the schools in Kraków and Zamość. The study was conducted by the diagnostic survey method, the questionnaire technique. The research tools were: authorial survey questionnaire and Inventory of Health Behavior of Zygfryd Juczyński. Statistical analysis of the collected material was carried out in the platform Statistica 12. For the statistical analysis were used: chi-square test, Shapiro-Wilk test, Friedman’s Analysis of Variance, Mann-Whitney U test and the Spearman Correlation Coefficient.Results: In the work has proved that, socio-demographic data of surveyed students have not an impact on their health behaviors. The health status of examined students, the knowledge of health and health behaviors and psychic sphere of surveyed students have an impact on their health behaviors. Conclusions: In the study group of young people, girls knowledge is much higher than men’s and they adhere more to keeping the recommendations of a prohealthy lifestyle. It is still necessary to educate young people and change their approach to prohealthy lifestyle. Key words: health behaviors, health, lifestyle