Language phrases from the special and technical languages in contemporary German

Tematem pracy są zwroty w współczesnym języku niemieckim pochodzące z języków specjalnych i fachowych. Praca składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy rozdział przedstawia definicje języków specjalnych, które można znaleźć w różnych leksykonach. Definicje te zawierają pewne podobieństwa jak i różnice. Następnie opisane są cechy charakterystyczne języków specjalnych. Najważniejszą z nich jest specjalne słownictwo, które różni się od słownictwa używanego w języku ogólnym. Języki specjalne cechuje także to, że są one znane i używane tylko przez określoną społeczną grupę użytkowników języka. Pełnią one funkcję izolującą, a więc oddzielają, odseparowują jedną grupę społeczną od drugiej. Ostatni rozdział wyjaśnia, w jaki sposób języki specjalne przedostają się do języka ogólnego.Kolejny rozdział dotyczy języków fachowych. Znajdują się w nim definicje tych języków, a także informacje o funkcjach, jakie pełnią, oraz o cechach charakterystycznych. Celem języków fachowych jest precyzyjna, szybka oraz konkretna komunikacja między fachowcami i specjalistami różnych dziedzin, jak również nazwanie oraz opisanie naukowych, technologicznych i rzemieślniczych obiektów, struktur i procesów. Rozróżnia się cechy leksykalne języków fachowych m.in.: tendencja do terminologizacji, standaryzacji i systematyzacji pojęć, zastosowanie złożeń i prefiksacja, a także cechy syntaktyczne np.: tendencja do kondensacji wyrażeń, częste stosowanie czasu teraźniejszego, konstrukcje bezosobowe. Ponadto w rozdziale zostały przedstawione sposoby przenikania języków fachowych do języka ogólnego, a także różnice między językami specjalnymi i fachowymi.Dwa ostatnie rozdziały wyjaśniają znaczenie i pochodzenie poszczególnych zwrotów. W pracy znajdują się zwroty z języka więźniów, studentów, chłopów, górników, rzemieślników, myśliwych, handlowców, marynarzy, urzędników, leśników, a także z języka sportu, prawniczego, wojskowego, giełdowego, medycznego, technicznego, lotniczego i politycznego.A subject of the thesis covers the language phrases present in contemporary German originating from the special and technical languages. The thesis consists of four chapters. The first chapter presents the definitions of the special languages, which can be found in the different lexicons. The above-mentioned definitions contain both certain similarities, and differences. Then, there are described characteristic features of the special languages. A special vocabulary that differs from a vocabulary used in the general-purpose language is the most important characteristic feature. The special languages are also characterised by a fact that they are spoken and used by a particular social group of the language users. The last chapter explains how the special languages are adopted in the general-purpose language. The subsequent chapter relates to the technical languages. Both the definitions of these languages, information about the functions fulfilled by them and their characteristic features can be found in it. The technical languages are aimed at the precise, quick and specific communication between the professionals and specialists from the different fields of knowledge, as well as naming and describing the scientific, technological and handicraft objects, structures and processes. There are distinguished the lexical features of the professional languages, inter alia: a tendency towards terminologisation, standardisation and systematisation of the notions, using the compounds and a prefixation, as well as the syntactic features, e.g.: a tendency towards a condensation of the phrases, a frequent usage of the present tense, impersonal constructions. Furthermore, in this chapter are presented the manners how the professional languages penetrate the general-purpose language, as well as the differences between the special and technical languages. The two last chapters explain a meaning and an origin of the respective phrases. The thesis includes the phrases from the language of the prisoners, students, peasants, miners, craftsmen, hunters, tradesmen, seamen, office workers, foresters, as well as from the sport, legal, military, stock exchange, medical, technical, aviation and political language.Die Arbeit befasst sich mit dem Thema der feststehenden Wendungen im zeitgenössischen Deutsch, die aus der Sondern- und Fachsprachen stammen. Sie besteht aus vier Kapiteln. Das erste Kapitel stellt die Definitionen der Sondersprachen dar, die sich in verschiedenen Lexiken befinden. Man kann zwischen ihnen Ähnlichkeiten, aber auch Unterschiede finden. Dann werden die Merkmale der Sondersprachen charakterisiert. Die wichtigste Eigenschaft ist der Sonderwortschatz, der von dem Wortschatz, den man in der Gemeinsprache verwendet, abweicht. Die Sondersprachen kennzeichnen sich auch dadurch, dass sie nicht für alle Sprachbenutzer zugänglich sind. Sie erfüllen die isolative Funktion, also grenzen eine soziale Gruppe von einer anderen ab. Am Ende wird geschildert, wie die Sondersprachen in die Gemeinsprache übernommen wurden.Das nächste Kapitel betrifft die Fachsprachen. Es wird erklärt, was die Fachsprachen sind und welche Funktionen und Merkmale haben. Die Fachsprachen dienen der präzisen, schnellen und konkreten Kommunikation zwischen Fachleuten und der Benennung sowie Beschreibung von wissenschaftlichen, technologischen, betrieblichen und handwerklichen Gegenständen, Strukturen und Prozessen. Man unterscheidet lexikalische Merkmale der Fachsprachen z.B: Tendenz zur Terminologisierung, Normierung und begrifflichen Systematik, Anwendung von komplexen Zusammensetzungen, Mehrwortbenennungen und Präfigierung, sowie syntaktische u.a.: Tendenz zur Kompaktheit, Kondensation der Ausdrücke, Reduktion der Verbkomponente auf die Kopula, häufige Verwendung des Präsens, Umbildung von Konjunktionen in Präpositionen, unpersönliche Konstruktionen. Darüber hinaus wird beschrieben, wie die Fachsprachen in die Gemeinsprache eindringen und welche Unterschiede zwischen Sonder- und Fachsprache vorkommen. Zwei letzte Kapitel werden die Bedeutung und Herkunft der einzelnen Wendungen erklärt. In der Arbeit befinden sich die Wendungen aus der Gauner-, Studenten-, Bauern-, Bergmanns-, Sport-, Handwerker-, Jäger-, Kaufmann-, Rechts-, Seemanns-, Militär-, Börsen-, Amts-, Medizinsprache, technischen Sprache, Sprache der Fliegerei, Forstwirte und Politik