Kohezja i koherencja oraz inne warunki tekstualności w zastosowaniu do powieści Oscara Wilde'a The Picture of Dorian Gray

Celem niniejszej pracy magisterskiej jest analiza siedmiu kryteriów tekstualności (zaproponowanych przez wybitnych językoznawców Roberta-Alaina de Beaugranda oraz Wolfganga U. Dresslera) w słynnej powieści Oscara Wilda — Portret Doriana Graya (1891). Dlatego też, niniejsza praca ma na celu analizę kohezji (spójności syntagmatycznej), koherencji (spójności semantycznej), intencjonalności, akceptowalności, informatywności, sytuacyjności oraz intertekstualności. Z przeprowadzonej analizy wynika, że powieść Wilde’a spełnia siedem standardów tekstualności i stąd można ją określić jako w pełni komunikatywną. Niniejsza praca magisterska zawiera trzy rozdziały. Pierwszy z nich składa się z krótkiego przeglądu literatury krytycznej dotyczącej lingwistyki tekstu oraz zawiera definicje kilku istotnych dla tematu pracy terminów takich jak tekst, kontekst oraz struktura tekstu. Ponadto, autorka odnosi się do typologii tekstu oraz jego klasyfikacji wg Egona Werlicha. W drugiej części rozdziału zostało szczegółowo omówionych siedem standardów tekstualności zaproponowanych przez de Beaugranda i Dresslera. Szczególną uwagę autorka skupia na kluczowym kryterium tekstualności t.j. kohezji, która w niniejszej pracy magisterskiej została omówiona na podstawie modelu zaproponowanego przez Michaela A.K Hallidaya i Ruqaiya Hasan (1976).W rozdziale drugim autorka omawia język i styl Wilde’a zaprezentowany w powieści Portret Doriana Graya, a także przedstawia krótką bibliografię artysty, zarys fabuły, główne wątki powieści oraz styl narracji. Następnie w tym samym rozdziale autorka podaje ogólną definicję tropu, po której omawia cztery tropy główne, takie jak metafora, metonimia, synekdocha i ironia. Ponadto w tym rozdziale zostały zanalizowane również inne tropy literackie takie jak porównanie, antyteza, paradoks oraz hiperbola, które z kolei należą do rozszerzonej listy tropów głównych zaproponowanej przez Elżbietę Chrzanowską-Kluczewską (2013). Rozdział trzeci stanowi zasadniczą część niniejszej pracy magisterskiej ponieważ przedstawia wyniki analizy siedmiu standardów tekstualności w powieści Portret Doriana Graya. Kohezja, stanowiąc główny element tekstualności, została szczegółowa zanalizowana w pierwszym rozdziale powieści Wilde’a na podstawie modelu zaproponowanego przez Hallidaya i Hasan. Następnie, autorka dokonuje analizy pozostałych siedmiu kryteriów tekstualności w powieści Oscara Wilde’a. Pracę zamyka krótkie podsumowanie wyników analizy, które wskazują, że powieść Portret Doriana Graya jest w pełni komunikatywna ponieważ spełnia wszystkie siedem kryteriów tekstualności. Ponadto, autorka podaje kilka propozycji dotyczących kierunków dalszych badań na tematy podejmowane w niniejszej pracy magisterskiej w zastosowaniu do twórczości Wilde’a.This master thesis analyzes seven standards of textuality proposed by two famous linguists: Robert-Alain de Beaugrande and Wolfgang U. Dressler in Oscar Wilde’s well-known novel The Picture of Dorian Gray (1891). Therefore, the study concentrates on the textual properties such as cohesion, coherence, intentionality, acceptability, informativity, situationality, and intertextuality. The outcome of the investigation has proved that Wilde’s only novel meets seven standards of textuality and consequently can be described as a fully communicative text. This master thesis is divided into three chapters. In Chapter One a review of the literature on text linguistics is presented and the most relevant terms such as text, context, and texture are defined. Moreover, the previous studies on text typologies and Egon Werlich’s classification of text types is discussed. In the second part of this chapter de Beaugrande and Dressler’s seven standards of textuality are described in more detail where the particular attention is paid to the key textual property i.e. cohesion. Besides discussing and comparing different views on the concept of cohesion, Michael A.K Halliday and Ruqaiya Hasan’s model of analyzing it is presented and illustrated with numerous examples from their seminal work Cohesion in English (1976). Chapter Two concentrates on Wilde’s language and style in The Picture of Dorian Gray. First, a brief biography of the author is presented, followed by a plot outline, discussion of the major themes and illustration of Wilde’s narrative style. Further, a general definition of trope is presented and then four master tropes (metaphor, metonymy, synecdoche and irony) proposed by the influential humanist Peter Ramus are discussed in the context of The Picture of Dorian Gray. Moreover, the examples of simile, antithesis, paradox and hyperbole, which belong to the extended list of master tropes proposed by Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska (2013), are also discussed in this chapter. Chapter Three is a crucial part of this master thesis since it presents the results of the analysis of seven standards of textuality in the novel. A special attention is paid to cohesion, which constitutes the critical property of a text and is analyzed in this study on the basis of Halliday and Hasan’s model. Further, the examination includes the analysis of coherence in terms of the occurrences of the thematic progression patterns and different coherence relations. In the next part of this chapter the remaining standards of textuality are briefly discussed in the context of the novel. The conclusion presents the summary of the study results, suggesting that The Picture of Dorian Gray is a fully communicative novel that meets seven standards of textuality