Józef Kazimierz Plebański (1831-1897), student of Leopold von Ranke. A study in the history of historiography

Celem tej pracy jest spojrzenie na historyczne i teoretyczne prace Józefa Kazimierza Plebańskiego ze stanowiska historyzmu. Jak dotąd bowiem w polskich pracach z dziedziny historii historiografii starano się patrzeć na dzieła polskich historyków z perspektywy romantyzmu i pozytywizmu. Są to tymczasem pojęcia charakterystyczne dla historii literatury, nie odpowiadają zaś istocie pracy historyka, którą jest krytyczna refleksja nad przeszłością, oparta o przeszłości tej świadectwa. Historyzm jest zwykle stosowany w historii historiografii powszechnej na określenie największego prądu historiografii XIX wieku. Praca składa się z 5 rozdziałów. W pierwszym przedstawiam kształtowanie się historyzmu w europejskiej kulturze i jego wpływ na badania przeszłości. W drugim prezentuję biografię Plebańskiego. Trzeci rozdział poświęcony jest wizji świata i człowieka Plebańskiego. Czwarty rozdział opisuje ideał nauki bohatera tej pracy. W ostatnim rozdziale przyglądam się natomiast praktyce dziejopisarskiej Plebańskiego.The aim of this study is analysis of the historical and theoretical works of Józef Kazimierz Plebański, student of Leopold von Ranke, through the prism of historism (historicism). Historism is the concept characteristic of history of historiography. In the polish studies hoveover historians use terms "romanticism" and "positivism". This both terms do not answer the essence of the works of historians. They have been borrowed from the history of literature.This study consists of 5 chapters. First chapter shows the rise and evolution of historism in the European culture and science. In the second chapter I describe the biography of Plebański. Third chapter is dedicated to the vision of the world and man of Plebański. In the fourth chapter I show the ideal of science of Plebański. In the last chapter I analyze practice historical studies of Plebański. Terms "vision of the world and man" and "ideal of science" come from terminology of Jerzy Topolski