Aspects of Politeness in Swedish and Polish from a Comparative Linguistics Perspective

Celem, który przyświecał niniejszej pracy, jest porównanie zwrotów grzecznościowych w języku polskim i języku szwedzkim. Praca ta szuka potwierdzenia hipotezy, iż język polski bardziej niż szwedzki różnicuje pozycję w grupie na poziomie różnych kategorii grzeczności i tym samym reprezentuje model społeczeństwa zorientowanego na grupę. Praca podzielona jest na dwie części: część teoretyczną i praktyczną. Pierwsza część pracy poświęcona jest obszarowi zainteresowań językoznawstwa porównawczego a także przywołuje pojęcie lingwistyki kulturowej wraz z jego wyjaśnieniem. Wspomniany jest również problem tertium comparationis, za który w tej pracy przyjmuje się abstrakcyjny koncept grzeczności. Kolejna część pracy skupia się na grzeczności w językoznawstwie. Dodatkowo wprowadzony zostaje istotny dla tej pracy podział społeczeństwa na dwa typy: zorientowane na jednostkę oraz społeczeństwa zorientowanego na grupę, w którym Szwecja reprezentuje pierwszy typ, natomiast Polska drugi. Następne sekcje zajmują się kolejno polską oraz szwedzką grzecznością językową wraz z ich charakterystyką i różnymi spodobami wyrażania.Ostatnia sekcja pracy zawiera analizę polskich oraz szwedzkich zwrotów grzecznościowych. Przykłady te zostają porównane na poziomie różnych kategorii grzeczności w celu ustalenia na ile ujawniają one model kultury zorientowanej na jednostkę oraz na grupę. Badanie przeprowadzone w pracy potwierdza hipotezę, iż język polski bardziej niż szwedzki faworyzuje poczucie dystansu oraz hierarchii w grupie poprzez użycie konkretnych wyrażeń grzecznościowych, podczas gdy język szwedzki stara się tworzyć poczucie równości między ludźmi.The thesis deals with polite expressions in Swedish and Polish from the comparative and cultural linguistics perspective. The paper aims at comparing politeness in both languages in order to confirm the hypothesis that Polish creates distance and establishes hierarchy between interlocutors by using various polite expressions while Swedish focuses more on creating equality in the society. Poland is considered to represent a country with a group-based culture and Sweden is seen as a country with an individual-based culture. The first part of the thesis presents the theory of comparative linguistics together with its definitions, methods of research and history. The concept of tertium comparationis is also mentioned and for the purpose of this study tertium comparationis is considered to be an abstract concept of politeness. Furthermore, this section provides various definitions of politeness as well as its representation in both Polish and Swedish linguistics. The second part of the paper is an empirical study whose main aim is to analyse and compare the polite expressions found in various linguistic papers. The results of the research confirm the hypothesis that Polish far more often than Swedish makes use of polite expressions in order to create distance and hierarchy while Swedish attempts at creating feelings of equality and closeness