Quality of life of people moving with lower limb prostheses.

Wstęp. W Polsce liczba osób niepełnosprawnych w wyniku braku kończyny dolnej ulega ciągłemu wzrostowi. Problemy tych osób dotyczą nie tylko sfery medycznej, ale i społecznej oraz psychologicznej. W celu poprawy jakości życia tych osób należy dążyć do powstawania interdyscyplinarnych zespołów specjalistów, których celem będzie całościowa pomoc w związku z powrotem do aktywności.Cel pracy. Celem pracy jest ocena wpływu czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych na jakość życia osób niepełnosprawnych z powodu braku kończyny dolnej.Materiały i metody. Wśród 58 pełnoletnich osób niepełnosprawnych w wyniku braku kończyny dolnej używających protezy z lejem ostatecznym przeprowadzono sondaż diagnostyczny. Sondaż przeprowadzono przy pomocy kwestionariusza zawierającego część autorską dotyczącą zmiennych niezależnych, tj. cech społeczno-demograficznych, przyczyn niepełnosprawności, wysokości braku kończyny, czasu od wystąpienia niepełnosprawności, jakości posiadanej protezy, korzystania z innych pomocy ortopedycznych, rehabilitacji, poczucia akceptacji w środowisku, samooceny, poczucia własnej skuteczności, występowania bóli kikuta i bóli fantomowych. Ponadto wykorzystano Skalę Samooceny (SES), Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES) oraz część pytań z kwestionariusza Prosthesis Evaluation Questionnaire (PEQ).Wyniki. Znaczący statystycznie wpływ na jakość życia w obszarze dobrostanu stwierdzono w przypadku wieku (test Kruskala i Wallisa, p=0,02). Wykształcenie miało wpływ na wyniki uzyskane w zakresie skali frustracji (test Kruskala i Wallisa, p=0,001) i obciążenia społecznego (p=0,006). Zaawansowanie technologiczne posiadanej protezy miało wpływ na ocenę jakości w obszarze obciążenia społecznego (test Kruskala i Wallisa, p=0,028) oraz wydolności ruchowej (test Kruskala i Wallisa, p=0,05). Natomiast w obszarze niewydolności ruchowej znaczący wpływ na jakość życia miało stosowanie innych przedmiotów ortopedycznych (test U Manna i Whitneya¸ p=0,05). Na wszystkie analizowane obszary jakości życia znacząco wpływało poczucie akceptacji w otoczeniu (test U Manna i Whitneya¸ wartości p dla wszystkich obszarów <0,05). Znamienną statystycznie korelację z samooceną wykazywały wszystkie obszary jakości życia poza niewydolnością ruchową (współczynnik korelacji rho Spearmana w zakresie 0,31-0,49). Natomiast oddziaływanie poczucia własnej skuteczności było istotne statystycznie w przypadku wszystkich czterech obszarów życia. Największy współczynniki korelacji uzyskano dla skali frustracji (0,49, p<0,0010).Wnioski. Młode osoby niepełnosprawne z brakiem kończyny lepiej oceniają swoją jakość życia w zakresie skali dobrostanu niż osoby w średnim wieku oraz starsze. Osoby z wykształceniem średnim lub zawodowym mają mniejsze poczucie obciążenia społecznego oraz frustracji niż osoby z wykształceniem wyższym lub podstawowym i gimnazjalnym. Osoby, które odczuwają akceptację w środowisku, posiadają wysoką samoocenę lub poczucie własnej wartości wyżej oceniają swoją jakość życia od osób, które nie przejawiają takich cech. Osoby posługujące się zaawansowaną protezą lepiej oceniają jakość życia niż osoby posługujące się nisko lub wysoko zaawansowaną protezą. Równoczesne stosowanie dodatkowych pomocy ortopedycznych i protezy powoduje obniżenie oceny jakości życia.Introduction. In Poland, the number of the disabled limb amputees is increasing. The problems of these people concern not only medical but also social and psychological sphere. In order to improve quality of life of these people, efforts should be made to develop interdisciplinary groups of specialists. The purpose of this overall will help return to activity.Objective. The aim of the study is to assess impact of biological, psychological and social factors on the quality of life of people with disabilities due to lack of limb.Material and methods. Among the 58 adult amputated disabled limb amputees using a final socket diagnostic survey was conducted. The survey was carried out using a questionnaire containing the author's section on independent variables: socio-demographic characteristics, cause of disability, amputation level, time after disability, quality of prosthesis, use of other orthopedic equipment, rehabilitation, sense of acceptance in society, self-esteem, self-esteem Effectiveness, occurrence of sting pain and phantom pain. In addition self-assessment scale was used (SES), Generalized Self Efficacy Scale (GSE) and some of the questions from the questionnaire Prosthesis Evaluation Questionnaire (PEQ).Results. Age of respondents exerted statistically significant influence on quality of life in the area of well-being (Kruskal and Wallis test, p = 0.02). The level of education had significant impact on the scale of frustration (Kruskal and Wallis test, p=0.001) and social burden (p=0.006). The level of technological innovation of the prosthesis influenced the quality of life in the area of social burden (Kruskal and Wallis test, p=0.028) and motor impairment (Kruskal Wallis, p = 0.05). Furthermore, the use of other orthopaedic support in parallel with the prosthesis resulted in lower quality of life in the areas of motor impairment (Mann–Whitney U test, p=0.05). All of the analyzed areas of quality of life were influenced by a feeling of being accepted in the society (Mann-Whitney U test, p for all areas <0.05). All areas of quality of life apart from the motor impairment were statistically significantly correlated with self-assessment score (Spearman rho correlation coefficient in the range of 0.31-0.49). The self-efficacy was significantly correlated with all four domains of the quality of life. The highest correlation coefficient was obsereved in case of the frustration scale (0.49, p