Threats to biodiversity in Poland from alien species entering Europe

Celem pracy była próba analizy problemu zagrożenia dla różnorodności biologicznej w Polsce ze strony gatunków obcych wkraczających do Europy. Sformułowano cztery pytania badawcze: (1) Jakie gatunki najbardziej zagrażają różnorodności biologicznej? (2) Jakie są sposoby zwalczania gatunków obcych? (3) Jak wygląda prognoza gatunków inwazyjnych w Polsce? (4) Jak przedstawia się skuteczność metod zwalczania gatunków obcych?Metodyka badań polegała na przeanalizowaniu bazy danych DAISIE oraz listy potencjalnych, inwazyjnych gatunków obcych z raportu „Horizon scanning for invasive alien species with the potential to threaten biodiversity in Great Britain”. W efekcie tych prac utworzono listę 106 gatunków obcych, charakteryzującymi się cechami inwazyjnymi i będących zagrożeniem dla różnorodności biologicznej w Polsce. Brano pod uwagę takie cechy tych gatunków jak: ich naturalne pochodzenie, występowanie w Europie, z wyszczególnieniem krajów sąsiadujących z Polską oraz w Polsce, a także czy występują w hodowli/sprzedaży, czy są zagrożone wyginięciem w swoim naturalnym zasięgu i jaki wpływ mogą wywoływać w kontakcie z gatunkami i ekosystemami nienatywnymi. Analiza gatunków pozwoliła ustalić, że gatunkiem, który najczęściej uznano za inwazyjny są ptaki, natomiast najwięcej gatunków obcych pochodzi z Azji i Ameryki. Na podstawie tych szczegółowych cech wybrano, po czym scharakteryzowano, 5 gatunków, które uznano za najniebezpieczniejsze dla różnorodności biologicznej. Tymi gatunkami są: opiętek jesionowiec Agrilus planipennis, bizon amerykański Bison bison, wiewiórczak zmienny Callosciurus finlaysonii, bóbr kanadyjski Castor canadensis oraz dławisz okrągłolistny Celastrus orbiculatus. Pomimo wciąż rosnącej liczby badań na temat gatunków obcych problematyka wciąż jest bagatelizowana, a świadomość społeczeństwa znajduje się na wyjątkowo niskim poziomie. Podejmowane działania w kierunku ochrony lokalnych ekosystemów najczęściej są niedofinansowane i prowadzone w niewystarczającym stopniu, aby mówić o ich skuteczności. Najważniejsza jest prewencja i monitorowanie sytuacji, gdyż inwazje najłatwiej jest wyeliminować w jej początkowym stadium. Z racji powstawania nowych publikacji i projektów uświadamiających zarówno obywateli jak i osoby decydujące o ustanawianiu i respektowaniu prawa, jest szansa na rozwój działań prowadzonych na korzyść bioróżnorodności w Polsce.The aim of this work was an attempt to analyze the problem of threat to biodiversity in Poland on the part of alien spieces incroaching to Europe. Four reasearch questions were formulated: (1) What spieces are the most threatening to biodiversity? (2) What are the ways to combat alien spieces? (3) What are the prognoses of invasive spieces in Poland? (4) How the effectiveness of alien species combat methods presents?The research methodology consisted in analyzing the DAISIE database and the list of potential invasive alien species from the "Horizon scanning for invasive alien species with the potential to threaten biodiversity in Great Britain" report. As a result of this work, a list of 106 alien species characterized by invasive features and being a threat to biodiversity in Poland has been created. Alien spieces’ features taken into account were: natural origin, occurrence in Europe particularise countries neighboring Poland and Poland itself, whether they are in breeding/in sale, are they threatened with extinction in their natural range and what impact they may cause by contact with non-native species and ecosystems. Analysis of the species has made it possible to determine that the species that is most often invasive are birds, while most of the species come from Asia and America. Based on these detailed features, 5 species were selected and characterized as the most dangerous for biodiversity. Those spiecies are: emerald ash borer Agrilus planipennis, American bison Bison bison, Callosciurus Callosciurus finlaysonii, North American beaver Castor canadensis, Oriental bittersweet Celastrus orbiculatus.Despite the ever-growing number of researches on alien species, the issue is still underrated, and public awareness is at an unusual low level. Efforts taken to protect local ecosystems are often underfunded and insufficient to speak about their effectiveness. The most important is the prevention and monitoring of the situation, because invasions are the easiest to eliminate in its initial stage. Due to the increasing number of new publications and projects raising awareness of both citizens and persons deciding on the creation and observance of the law, there is a chance to develop activities in favour of biodiversity in Poland