Neurobiology of sleep

Sen jest określany jako stan fizjologiczny organizmu występujący spontanicznie i rytmicznie. Wiąże się on z ograniczonym odbieraniem bodźców zewnętrznych oraz zniesieniem aktywności ruchowej. Wzrastające w ciągu dnia stężenie adenozyny prawdopodobnie zapoczątkowuje sen, poprzez pobudzenie neuronów hamujących VLPO w przodomózgowiu podstawnym. Pojedynczy cykl snu trwa około 1,5 godziny i dzieli się na dwie fazy: sen wolnofalowy (NREM) zajmujący 75% całego czasu snu oraz sen z szybkimi ruchami gałek ocznych (REM) zwany też snem paradoksalnym ze względu na podobieństwo aktywności EEG do stanu czuwania. W zależności od aktywności fal wolnych w śnie wyróżniamy 4 stadia fazy NREM, które cechuje malejąca wrażliwość na bodźce i rosnące zwiotczenie mięśni, aż po atonię w najgłębszych fazach snu. Faza snu NREM pojawia się jako pierwsza i jest związana ze spadkiem metabolizmu, aktywności układu nerwowego, zahamowaniem aktywności synaps w przeciwieństwie do snu REM , którego cechuje wysoka aktywność mózgu, wzrost częstości skurczów serca i nieregularność oddechów .W fazie tej występują również marzenia senne. Wraz z czasem trwania snu, spada udział snu wolnofalowego na korzyść snu paradoksalnego. Mówiąc o śnie nie można pominąć jego zaburzeń. Skrajnymi zaburzeniami snu jest narkolepsja i bezsenność. Narkolepsja występuje stosunkowo rzadko i charakteryzuje się nadmierną, niekontrolowaną, napadową sennością w ciągu dnia, która związana jest z układem peptydów podwzgórzowych oreksyn/hipokretyn, a tym samym prowadzi do nieprawidłowości fazy snu REM. Silną formą narkolepsji jest katapleksja związana z epizodami nagłej utraty napięcia mięśniowego. Z kolei bezsenność jest najczęściej występującym zaburzeniem snu polegającym na trudnościach w zasypianiu, częstym przebudzaniu się lub na złej jakości snu. Bezsenność możemy podzielić na bezsenność pierwotną, kiedy jest samodzielną chorobą lub bezsenność wtórną towarzyszącą innej chorobie somatycznej lub psychicznej.Sleep is defined as a body physiological condition occurring spontaneously and rhythmically. It is associated with reduction in receiving stimuli and lack of physical activity. Increasing during the day concentration of adenosine probably initiates the process of sleeping by stimulating inhibitory neurons VLPO in the basal forebrain. A Single sleeping cycle lasts about 1,5 hours and is divided into two states: NREM sleep which accounts 75% of sleep time and REM sleep also known as paradoxical sleep because of the similarity of EEG activity to wakefulness. Depending on the participation of slow waves 4 stages of NREM are distinguished and are characterized by decreasing sensitivity to stimuli and increasing muscles flaccidity ending with atonia in the deepest stages of sleep. NREM sleep appears first and is associated with a decrease in the nervous system metabolism and inhibition of neuronal activity. By contrast REM sleep is characterized by high brain activity, increase heart rate and respiratory irregularities. It is also known as phase where dreams take place. As the night progresses slow-wave sleep is declining in opposed to paradoxical sleep. While considering sleep it’s disorders can’t be ignored. Narcolepsy and insomnia are extreme sleep disorders. Narcolepsy occurs relatively rare and is characterised by uncontrolled and paroxysmal drowsiness during day time which is connected to hypothalamic peptides orexin/hypocretin and thus leads to REM sleep irregularities. A strong form of narcolepsy is cataplexy which is related to a sudden episodes of loss in muscle tone. On the other hand, insomnia is the most common sleep disorder described as having difficulties with falling asleep , frequent awakenings or bad quality of sleep. Insomnia is divided into primary type when it is an independent disease or secondary accompanied by another somatic or mental illness