Cognitive control as a correlate of self-control

Sprawowanie kontroli nad czynnościami umysłu odgrywa nadrzędną rolę w codziennym funkcjonowaniu i stanowi obiekt zainteresowania szerokiej grupy psychologów, a także niniejszej pracy. Sposoby rozumienia kontroli, wykazują w literaturze znaczną różnorodność. Przegląd niektórych koncepcji został zarysowany we Wprowadzeniu teoretycznym, przy czym szczególną uwagę poświęcono wyodrębnieniu konstruktu kontroli poznawczej i samokontroli. Celem badawczym tej pracy jest ustalenie charakteru ich relacji. Na podstawie przesłanek wyjaśnionych w części teoretycznej, założono, że kontrola poznawcza i samokontrola są ze sobą skorelowane. Zależność tę próbowano wykazać eksperymentalnie przy pomocy Nowego Arkusza Samokontroli oraz dwóch zadań z paradygmatu kontroli poznawczej: Zadania Stop-Sygnał i Zmodyfikowanego Testu Sortowania Kart. Analiza wyników nie wykazała istnienia takiej korelacji. W dyskusji wyników zawarto możliwe wyjaśnienia takiego rezultatu, opierające się na krytyce zastosowanej metodologii oraz na problematyce interpretacji wyników. Szczególną uwagę zwrócono na problem definiowania granic pomiędzy rodzajami kontroli przytaczanych w psychologii.Controlling the mind’s activities plays a primary role in daily functioning and remains an object of scientific interest for a broad group of psychologists and is also a theme of this paper. Defining and understanding control varies among the approaches. The revision of particular concepts was outlined in the theoretical introduction, with special emphasis on the constructs of cognitive control and self-control. The aim of this research is to establish the nature of their relation. Based on the premises outlined in the theoretical part, it was assumed that cognitive control and self-control are correlated. To demonstrate such relation experimentally, two tasks were used in the paradigm of cognitive control: Stop-Signal Task and Modified Card Sorting Test. Their results were compared to the results of the New Sheet of Self-control. The outcome didn’t prove the existence of such correlation. In the discussion of the results, possible explanations for this result were included, based on the methodology criticism and the problems with interpretation of the results. Particular attention was paid to the problem of defining the boundaries between different types of control cited in psychological research