Aschenputtel i Kopciuszek - dwie różne historie?

Głównym celem pracy jest analiza związku pomiędzy oryginalnym tekstem baśni i jego polskim tłumaczeniem autorstwa Ireny Tuwim. Analiza ta składa się z trzech części. Pierwsza z nich obejmuje podstawy metodologiczne, odnoszące się do prac Lawrence’a Venuti i Antoine’a Berman. Druga część zawiera informacje na temat historii baśni braci Grimm oraz ich charakterystykę. Analiza pochodzenia baśni, sposobu ich postrzegania w poszczególnych okresach historycznych oraz głównych założeń ich autorów ma za zadanie pomóc w zrozumieniu trudności jakie towarzyszą tłumaczowi. Ta część pracy stanowi próbę odpowiedzi na pytanie jakie czynniki mogły wpłynąć na pracę Ireny Tuwim. Wiele aspektów zostało wziętych pod uwagę, między innymi aspekt historyczny, polityczny i religijny. Trzeci rozdział pracy został poświęcony licznym nieścisłościom pomiędzy tekstem źródłowym i jego tłumaczeniem. Najbardziej kluczowymi z nich są: brak początkowej części baśni, mówiącej o matce Kopciuszka i jej śmierci, usunięcie całego akapitu dotyczącego postaci ojca oraz zmiana zakończenia baśni tak, by wydawało się ono mniej okrutne w oczach młodego czytelnika. Zestawienie dwóch tekstów prowadzi do wniosku, że Kopciuszek Ireny Tuwim powinien być klasifikowany jako adaptacja baśni braci Grimm, nie jako jej tłumaczenie. Jednak najważniejszą konkluzją jest brak informacji, który został odnotowany w czasie tworzenia pracy. Trudno jest znaleźć wzmiankę na temat baśni braci Grimm na Polskim rynku wydawniczym przed rokiem 1939. Dlatego też nie ma pewności, czy Irena Tuwim rzeczywiście wprowadziła tak liczne zmiany w tekście baśni, czy też oparła swoją pracę na wcześniejszych tłumaczeniach, które już zawierały pewne niescisłości. Pewnym jest, że baśnie braci Grimm powinny stanowić przedmiot dalszych badań.The primary aim of the thesis is to analyse the relationship between the original text of the tale and its Polish translation Kopciuszek by Irena Tuwim. This analysis consists of three main parts. The first one covers the methodological basis of this study, relying mostly on Lawrence Venuti and Antoine Berman. The second part involves information about the history and features of Children’s and Household Tales by the Brothers Grimm. The analysis of the origins of Grimm’s Fairy Tales, their perception in different historical periods and main assumptions made by the authors is supposed to help understand the difficulty in translating the tale. This part of the thesis is an attempt to answer the question what factors might have influenced Tuwim’s work. There are many aspects taken into consideration: political, social, religious and others. The third chapter is devoted to the number of inaccuracies between the source text and the translation, such as: the lack of introduction, thus omitting the story of Cinderella’s mother and her death, excluding the whole paragraph about Cinderella’s father, changing the closing part of the story, so that it would seem less cruel to a young reader. A comparison of the two texts leads to the conclusion that Kopciuszek by Irena Tuwim should be defined as an adaptation rather than a translation of Grimm’s Aschenputtel. However, the most significant deduction is the deficiency of information, which was noticed during compiling the thesis. It is hard to find any mention of Grimm’s Fairy Tales on the Polish bookmarket before 1939. Therefore, it is unknown if it is Tuwim who has changed the tale so considerably or she based her work on previous translations. Certainly, it is essential to carry out further research in this field