The exposure of the residents of Cracow to PM10 fraction

Wstęp: Kraków od lat zmaga się z zanieczyszczonym powietrzem, a szczególny problem stanowią wysokie wartości pyłu zawieszonego PM10. Nieodpowiedni stan jakości powietrza wywołany jest wysoką emisją zanieczyszczeń pochodzącą z przemysłu, ruchu ulicznego oraz palenia w piecach węglowych. Narażenie na wysokie stężenia pyłu zawieszonego, które obserwuje się zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz budynków, może wiązać się z negatywnymi konsekwencjami zdrowotnymi wśród mieszkańców Krakowa.Cel: Próba oszacowania, na jakie wartości stężeń pyłu zawieszonego PM10 narażeni są mieszkańcy Krakowa oraz analiza czynników, które mogą mieć wpływ na stan powietrza na zewnątrz oraz wewnątrz pomieszczeń.Materiały i metody: Pomiarów jakości powietrza dokonano na obszarze Krakowa. Jedno badanie trwało 24 godziny i wykonywane było osobistym pyłomierzem SidePak AM510. Wykonano 179 pomiarów wartości stężeń PM10 na zewnątrz i jednocześnie 179 pomiarów wewnątrz pomieszczeń. W każdym miejscu wypełniana była ankieta informująca o stanie i lokalizacji mieszkania.Wyniki: Wykazano, że istnieje istotna statystycznie korelacja pomiędzy wartościami stężeń PM10 na zewnątrz i wewnątrz pomieszczeń (r=0,78; p<0,05). Odnotowano silną, istotną statystycznie zależność (p<0,01) pomiędzy wartościami pyłu PM10 w przypadku stosowania rożnego rodzaju systemów ogrzewania mieszkań oraz pomiędzy używaniem kuchenki elektrycznej i jej brakiem. Badanie dowiodło występowania istotnych statystycznie różnic (p<0,05) w stężeniu PM10 pomiędzy mieszkaniami z różnymi rodzajami okien oraz obecnością lub brakiem zwierząt w trakcie pomiaru. Pomiędzy wietrzeniem i jego brakiem oraz wentylacją pomieszczeń w wartościach stężeń pyłu PM10 nie wykazano istotności statystycznej. W pracy zaobserwowano także występowanie istotnie statystycznej korelacji pomiędzy wartościami stężeń PM10 a średnią i maksymalną prędkością wiatru oraz opadami.Wnioski: Badanie z wykorzystaniem mobilnych aparatów SidePak AM510 w różnych miejscach miasta dostarczyło informacji o faktycznym narażeniu na pył zawieszony PM10. Wiedza na ten temat stanowi cenne uzupełnienie informacji o jakości powietrza w najbliższym otoczeniu człowieka, ponieważ umożliwia władzom miasta i organizacjom ochrony środowiska wytyczenie nowych punktów do stałego pomiaru zanieczyszczenia powietrza oraz dbania o lepszą jego jakość na terenie całego miasta.Introduction: Cracow has been struggling with air pollution for many years, particularly with high levels of PM10. Unsuitable air quality is caused by high emission of pollutants coming from industry, traffic and coal fueled furnaces. Exposure to high concentrations of particulate matter, which is observed both outside and inside buildings, may be associated with adverse health consequences among the inhabitants of Cracow.Objective: An attempt to estimate to what concentrations of PM10 residents of Cracow are exposed and analysis of factors that may affect the air condition outside and inside quarters.Materials and Methods: Air quality measurements has been done in the area of Cracow. One measurement lasted for 24 hours and was performed with SidePak AM510 personal aerosol monitor. Made 179 measurements of PM10 concentrations on the outside and at the same time 179 measurements indoors. In each place a questionnaire indicating the status and location of the apartment was done.Results: It has been shown that there is a statistically significant correlation between the concentrations of PM10 inside and outside the quarters (r = 0.78; p <0.05). There has been a strong, statistically significant correlation (p <0.01) between the values of PM10 in the case of various types of housing heating systems and between the use of the electric cooker and the lack of it. The study proved existence of statistically significant differences (p