Reconstruction of the general biological condition and living enviroment of the prehistoric population of Weklice based on analysis of isotopes.

Kość ludzka zbudowana jest tkanki, w którą w trakcie życia osobniczego wbudowywane są różnorodne substancje obecne w ustroju człowieka. Tkanka kostna ulega ciągłej przebudowie przez cały okres życia osobnika. W trakcie przebudowy kości (remodelig kostny) w nowopowstałą tkankę wbudowywane są substancje dostarczane do organizmu. W odróżnieniu od kości proces przebudowy kostnej nie zachodzi w szkliwie a w zębinie jest nieznaczny, zatem skład chemiczny zębów pozostaje niemal niezmienny od momentu uformowania się zawiązków zębów na wczesnych etapach rozwoju ontogenetycznego. Dzięki tym właściwościom tkanki kostnej możliwe jest odtwarzanie różnych faz ontogenezy w obrębie szkieletów osobników populacji prehistorycznych. W badaniach antropologicznych wykorzystuje się analizę składu izotopowego różnych pierwiastków a w niniejszej pracy wykorzystano trzy z nich: stabilne izotopy węgla, azotu i tlenu. Głównym źródłem azotu i węgla jest pożywienie. Dzięki analizom składu izotopowego tych pierwiastków możliwe jest ustalenie udziału w diecie produktów roślinnych i zwierzęcych. Wraz w pożywieniem do organizmu dostarczana jest także woda środowiskowa. Istniejąca zależność pomiędzy tlenem wbudowanym w fosforany tkanki kostnej a obecnym w wodzie środowiskowej umożliwia odtworzenie pochodzenia osobników w badanej populacji. Celem prezentowanej pracy jest rekonstrukcja diety populacji na podstawie analizy składu izotopowego węgla i azotu, oraz odtworzenie pochodzenia osobników przy wykorzystaniu analiz składu izotopowego tlenu. Próba badawcza obejmuje wycinki kości 27 osobników ludzkich oraz 15 próbek zwierzęcych z cmentarzyska kultury wielbarskiej w Weklicach. Materiał datowany jest na I-IV wiek naszej ery. Ze względu na znaczne zmiany diagenetyczne części organicznej nie można jednoznacznie wnioskować na temat diety badanej grupy. Natomiast analizy składu izotopowego tlenu pozwoliły na potwierdzenie lokalnego pochodzenia osobników należących do badanej próby. Otrzymane wyniki są zgodne z doniesieniami archeologicznymi dotyczącymi związku ludności zamieszkującej osadę w Weklicach z plemieniem Gotów.Bone tissue is constantly rebuilt throughout the individual's lifetime, during this process Substances present in the human body are constantly incorporated into tissue. During bone remodeling, substances are delivered to the body and integrated into newly formed tissue. The process of bone remodeling does not occur in the teeth enamel. However, it is insignificant in the dentine. Therefore, the chemical composition of the tooth remains almost unchanged since the formation of the dental germs which takes place in the early stages of ontogenetic development. There is a possibility to reconstruct ontogenesis phases of each individuals of prehistoric populations due to bone tissue qualities. In anthropological research the analysis of the isotopic composition of various elements is used to discover of prehistoric population lifestyle. In this study was used stable isotopes of carbon, nitrogen and oxygen. The main source of carbon and nitrogen is food. It is possible to determine participation in the diet plant and animal products from the analysis of the isotopic composition of these elements. Environmental water is delivered from food to the body tissues. The linear relation between oxygen isotopes which is built into bone phosphate and that which is present in the environmental water, allows to restore the origin of individuals in a population.The aim of this master thesis is to reconstruct the diet of the population based on the analysis of the isotopic composition of carbon and nitrogen, and a reconstruction of the origin of individuals using the analysis of the isotopic composition of oxygen.The sample included 27 fragments of humans bones and 15 animals samples from the cemetery in Weklice. Carbon-14 dating revealed that bones come from I-IV century A.D. Due to the significant changes in diagenetic of the organic part cannot be unambiguously conclude about paleodiet of individuals from the analyzed group. The analysis of the isotopic composition of oxygen made it possible to confirm the local origin of analyzed group. Results are compatible with archeological reports concerning relation between population of Weklice and the germanic tribe of Goths