Dispersal of Phengaris teleius and Phengaris nausithous in a metapopulation isolated by a physical barrier.

Dyspersja jest ważnym procesem dla funkcjonowania metapopulacji, dzięki któremu osobniki mogą kolonizować nowe siedliska, jak również znaleźć partnera do rozrodu. Zdolności dyspersji nie są stałe, lecz podlegają ewolucji, można zatem przypuszczać, że będą zmniejszać się w sytuacji silnej selekcji przeciwko dyspersji, np. w izolowanych siedliskach. W niniejszej pracy testowano wpływ izolacji fizyczną barierą w postaci pasa lasu na dyspersję łąkowych motyli modraszków. Zakładano, że osobniki będą poruszać się na krótkie dystanse, emigrację będzie podejmować ich niższy procent oraz wystąpi duża śmiertelność podczas dyspersji. Badania przeprowadzono na terenie Obszaru Natura 2000 Torfowisko Wielkie Błoto w Puszczy Niepołomickiej latem 2015 r. Dane zebrane metodą odłowów – znakowania – ponownych odłowów posłużyły do oszacowania parametrów dyspersji wraz z ich 95% przedziałami ufności przy pomocy modelu Virtual Migration. Uzyskane wyniki zestawiono z literaturowymi wynikami dotyczącymi dyspersji modraszków na nieizolowanych terenach otwartych i zalesionych. Zgodnie z założeniami modraszki poruszały się na niewielkie odległości rzędu 70 – 100 metrów, a więc krótsze niż w przypadku otwartych terenów. Emigrację podejmowało zaledwie 7% osobników, czyli mniej niż w nieizolowanych metapopulacjach. Natomiast nie potwierdziło się założenie dotyczące dużej śmiertelności podczas dyspersji, gdyż na badanym terenie była ona zerowa. Na podstawie uzyskanych wyników można wnioskować, iż w badanej metapopulacji obecnie nie występuje selekcja przeciwko migrantom. Jednakże selekcja taka mogła mieć miejsce w przeszłości i w jej wyniku osobniki wykazujące tendencję do dyspersji wyginęły nie przekazując swoich genów do następnych pokoleń. Dlatego też w chwili obecnej dystans przelotów oraz poziom emigracji są na tak niskim poziomie. Może to oznaczać, iż wyginięcie populacji modraszków w Puszczy Niepołomickiej spowoduje nieodwracalne skutki, ponieważ osobniki z pobliskich metapopulacji nie będą w stanie pokonać bariery lasu w celu ponownej kolonizacji tego obszaru. Dlatego też ważne jest odpowiednie zarządzanie tymi łąkami.Dispersal is an important process for metapopulation functioning. Thanks to this process, individuals can colonize new habitats, or find a mating partner. Dispersal abilities of are not permanent, but evolve. Therefore, it is supposed that they decrease in the case of strong selection against the dispersion, e.g. in isolated habitats. In my thesis, I tested the effect of isolation by a forest belt on the dispersal of meadow butterflies of the genus Phengaris. It was predicted that low proportion individuals will undertake emigration and they will move short distances, as well as that high mortality will occur during dispersal. The research was conducted in the Natura 2000 site “Torfowisko Wielkie Błoto” in Puszcza Niepołomicka in the summer 2015. The data collected with mark – release – recapture, were used to estimate dispersal parameters with their 95% confidence intervals, using the Virtual Migration model. The estimates were compared with the results obtained by other studies into Phengaris dispersal, conducted in non-isolated open and wooded areas. In agreement with the predictions, butterflies moved shorter distances (70-100 meters) than in open areas. Only 7% of individuals emigrated, which is again less than in non-isolated metapopulations. In contrast, I did not confirm the prediction of a high mortality rate during dispersal, as it was zero in the study area. It can be concluded that in the investigated metapopulation currently there is no selection against migrants. However, such a selection could happen in the past, and as a result, individuals showing the strong dispersal tendencies died without passing their genes to next generations. Therefore, the current flight distances and emigration levels are so low. This may mean that the extinction of the Phengaris metapopulation in the Puszcza Niepołomicka will cause irreparable consequences, because individuals from nearby metapopulations will not be able to overcome the forest barrier to re-colonize the area. Therefore, it is important that the appropriate management of these meadows is applied