Instytucja świadka koronnego

Sama definicja przestępczości zorganizowanej jest bardzo trudna do jednoznacznej charakteryzacji, głównie z powodu jej elastyczności i ciągłemu przeobrażaniu się. Większość interpretacji ekspertów wskazywała na kilka cech, takich jak: współpraca przynajmniej trzech osób, hierarchiczna struktura, stosowanie przemocy, wpływ na władzę, pranie brudnych pieniędzy.Szczególnie trudna sytuacja zaistniała w Polsce na początku lat 90. Była ona związana z przeobrażeniami politycznymi, ustrojowymi, gospodarczymi. Polska po okresie PRLu odziedziczyła system zupełnie niedostosowany do rodzącej się gospodarki wolnorynkowej. Wydarzenia te zostały wykorzystane przez pojawiające się „jak grzyby po deszczu” grupy przestępcze.Państwo chcąc w jakiś sposób zaradzić zaistniałej sytuacji, zdecydowało się na dość odważny krok, na wprowadzenie do polskiego systemu instytucji świadka koronnego. Ustawę o świadku koronnym uchwalono 25 czerwca 1997 roku. Od początku temu rozwiązaniu towarzyszyły kontrowersje. Z jednej strony zarzucano jej łamanie zasad legalizmu i sprawiedliwości oraz generowanie olbrzymich kosztów. Z drugiej zaś strony, było to jedyne wyjście na zatrzymanie fali coraz to nowo pojawiających się grup przestępczych i rozbicie już istniejących.Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy instytucja świadka koronnego jest potrzebna, czy raczej należałoby ją rozwiązać. Statystyki ukazują, że dzięki temu udało się skazać wielu groźnych przestępców.Polska nie jest jedynym krajem, które zdecydowało się na wprowadzenie instytucji świadka koronnego do prawodawstwa. Takie praktyki stosuje się już od wielu lat w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Włoszech i wielu innych krajach. Choć polski system ma najwięcej cech wspólnych z systemem niemieckim, niektóre przy niektórych rozwiązaniach wzoruje się na innych państwach. Najlepiej wypracowany model zdaje się funkcjonować w USA. Stany Zjednoczone były pionierem w tej dziedzinie, ponieważ kwestia ta była poruszana już w XIX wieku. Włochy-kolebka przestępczości zorganizowanej, przy prawie całkowitym rozkładzie prawidłowego funkcjonowania organów państwowych, potrafiły wypracować dobrze funkcjonujący program. W Polsce instytucja świadka koronnego istnieje od 18 lat. Obecnie sytuacja jest ustabilizowana, co nie oznacza, że obyło się bez pewnych mankamentów. Na początku funkcjonowania regulacji z 1997 roku, popełniono wiele błędów, później jednak kolejnymi nowelizacjami starano się stworzyć jak najlepiej funkcjonujący model. Choć program wzbudza i prawdopodobnie będzie wzbudzał niechęć i protesty, nie bezzasadnie zresztą, w obecnej sytuacji jest najlepszym z możliwych rozwiązań. Być może potrzeba lat na wypracowanie innego modelu, który spotka się z większą aprobatą ekspertów i opinii publicznej.It is very difficult to define the organized crime unambiguously, mainly because of its flexibility and constantly transforming itself. Most interpretations of the experts pointed to several features, such as the cooperation of at least three persons, hierarchical structure, the use of violence, the impact on power, money laundering.The situation in Poland in the early 90s was really hard, especially because of the transformations and other economic issues.After the communist regime, Poland had inherited a system which was completely inappropriate for the emerging free market economy. So many group of criminals had taken advantage of this hard situation. In order to counteract it, the state had decided to launched the “Key Witness” in the polish regulations. The Act on “Key Witness” was launched in the 1997, 25th of June. From the beginning, the before mentioned regulation was highly controversial. On the one hand, the Act was accused of the break the rules of legality and justice and what is more – it generate the enormous costs. On the other hand, it was the only one way to cope with this huge problem and arrest the criminals. There is no answer whether the institution of the Key Witness is necessary or it should be disbaned. Nevertheless, statistics and figures shows the positive aspect of the regulations regarding the Key Witness. Poland is not the only country that has decided to introduce the institution of key witness to the legislation. This practice is used: United States, Germany, Italy and many others. The best developed model seems to work in the US. The United States was a pioneer in this field because of the fact that this issue was appeared in the nineteenth century. Even the Italy-the cradle of organized crime was able to launched the well-functioning program.Eighteen years ago the institution of the Key Witness was launched in the polish legislation. Nowadays, the situation is stabilized, what does not mean that it had passed without the problems. Perhaps it can takes many years to develop another model that will meet with greater approval of experts and the society