Risk factors for colorectal cancer in adults

StreszczenieWstęp: Rak jelita grubego jest trzecim najczęstszym występującym w Polsce nowotworem złośliwym u mężczyzn i czwartym u kobiet. Większość nowotworów jelita grubego stwierdza się w okrężnicy oraz w odbytnicy. Czynnikami predysponującymi do rozwoju raka jelita grubego należy m.in.: dziedziczność, wiek, złe nawyki żywieniowe, nadwaga, nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej. Rak jelita grubego nie powstaje z dnia na dzień, proces ten może trwać od 7 – 12 lat. Im wcześniej rozpozna się nowotwór, tym większe szanse na wyleczenie. Cel pracy: Celem badań była ocena poziomu wiedzy na temat czynników ryzyka występowania raka jelita grubego u osób dorosłych i ich działań profilaktycznych. Materiał i metody: Badaniem objęto 200 osób. Wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, techniką była ankieta, a narzędziem pracy autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki: Analiza badań wykazała, że spośród osób, które prawidłowo wypełniły ankietę, większa połowa posiada wystarczający poziom wiedzy w zakresie czynników ryzyka. Osoby, w których rodzinach występowały choroby układu pokarmowego prezentowały częściej wystarczający poziom wiedzy w zakresie czynników ryzyka raka jelita grubego. Posiadanie wiedzy nie przekłada się na stosowanie działań profilaktycznych u badanych. Działania profilaktyczne, jeśli już badani podejmowali to głównie Ci posiadający wiedzę. Do najczęstszych czynników ryzyka badanych należy spożywanie nasyconych kwasów tłuszczowych, rzadkie spożywanie warzyw i owoców oraz bierna aktywność fizyczna. Wnioski: Badani posiadają wystarczający poziom wiedzy w zakresie czynników ryzyka i wiedzy na temat raka jelita grubego, jednak nie przekładają tej wiedzy na działania profilaktyczne. Wyniki wskazują na konieczność prowadzenia edukacji w zakresie profilaktyki raka jelita grubego.SummaryIntroduction: Cancer of large intestine is the third most often cancer in Poland in men an fourth most often in women. Most neoplasms of large intestine are located in colon and in anus. Predisposing factors of the cancer of large intestine are: heredity, age, poor eating habits, obesity, alcohol abuse, smoking, lack of physical activity. The cancer of large intestine usually does not form rapidly, this process can take even 7 to 12 years.The earlier it is diagnosed the higher chance for cure. Aim: The purpose of the study was to evaluate the knowledge about predisposing factors and preventive measures of the cancer of large intestine in adults.Material and methods: The analysis of a diagnostic survey on the group of 200 adults was performed. Results: The analysis of the questionnaires of diagnostic survey revealed, that most of the respondents have enough level of knowledge in the area of the risk factors. People in whose families cancer of the large intestine occurred, had a greater knowledge about risk factors, than people whose families were free of that disease. Knowledge about predisposing factors of the cancer of large intestine does not have influence in prevention ot that disease in respondents. Among respondents the most often risk factors of the cancer of large intestine are consumption of saturated fatty acids (butter), rare consumption of vegetables and fruits and passive physical activity.Conclusion: Respondents have a sufficient level of knowledge of risk factors and the knowledge of colon cancer, but do not apply this knowledge to include prevention activities. The results indicate a need for education on the prevention of colon cancer