Butoh – towards philosophical anthropology

Przedmiotem analizy jest refleksja nad człowiekiem wyłaniająca się z założeń powstałego w Japonii tańca butoh. Początki tego gatunki sięgają lat pięćdziesiątych, po zbombardowaniu Nagasaki i Hiroszimy. Taniec butoh wyrósł ze sprzeciwu wobec ówczesnej ideologii konsumeryzmu. Buto to manifestacja wolności, sprzeciw wobec systemu, bunt ciała, które chce się wyrwać z jarzma narzuconego mu przez kulturę. Ciało ma przestać być „ludzkie”. Powstały w Japonii taniec czerpie inspiracje z Zachodu, a także w swych założeniach zbliża się do myśli teatralnej Antonina Artauda i Jerzego Grotowskiego. Tancerze butoh eksplorując najgłębsze zakamarki swojej duszy, dotykają tego, co nazywamy „mrocznym”, bo jest to dla nas inne. Epatują na scenie brzydotą, ukazują chorobę, kalectwo, szaleństwo i to, co nie jest powszechnie akceptowane. Odkrywają to, co ukryte. Medytacyjność butoh zbliża ten taniec do filozofii zen, która pomaga pozbyć się człowiekowi wszelkich uprzedzeń i wszelkich psychicznych dysonansów, z których rodzi się cierpienie. W pracy pobrzmiewają teoretyczne założenia Tatsumiego Hijikaty, Kazuo Ohno, Akiry Kasai, Atsushiego Takenouchi i in. Butoh jest rozpatrywane jako proces, którego celem jest dotarcie do prawdy o człowieku, co można porównać do procesu indywiduacji C.G. Junga. Cechą charakterystyczną treningu butoh jest dążenie do zmiany świadomości i przygotowanie umysłu, na impulsy płynące z głębi. Butoh jest więc traktowane jako narzędzie psychosomatycznego rozwoju.The subject of the analysis is a reflection on human condition drawn from the principles of the Japanese butoh dance. The origins of the dance date back to 1950s, the period after the bombings of Hiroshima and Nagasaki. Butoh dance emerged as an opposition against the contemporary ideology of consumerism. It is a manifestation of freedom, opposition to the system, rebellion of the body that wants to break free from the cultural burden imposed on it. The body has to stop being “human”. The Japanese dance is inspired by the West, and its foundations are close to Antonin Artaud’s and Jerzy Grotowski’s philosophies of theatre. Butoh dancers explore the deepest places of their souls, they get in touch with what is called “dark” because it appears strange. They stun with ugliness on stage, they show illness, deformity, madness and all that is not commonly accepted. They uncover what is hidden. The meditative character of butoh associates it with the Zen philosophy, which helps a man to get rid of prejudices and psychological dissonances that cause suffering. The thesis is based on the theoretical assumptions of Tatsumi Hijikata, Kazuo Ohno, Akira Kasai, Atsushi Takenouchi, and others. Butoh is considered as a process whose aim is to know the truth about man, which can be compared to C.G Jung’s process of individuation. A characteristic feature of butoh training is striving to change one’s consciousness and preparing one’s mind for impulses coming from the inside. Butoh is therefore regarded as a tool for psychosomatic development