Women in terms of female writers of the early nineteenth century. Selected examples

Kobieta od wieków inspirowała mężczyzn. Była muzą dla poetów, natchnieniem dla artystów. Od zarania dziejów to właśnie mężczyźni kreowali wizerunek niewiast w literaturze. Zazwyczaj były one postaciami drugoplanowymi, którym nie poświęcano wiele uwagi. Uroda, cechy charakteru, urodzenie czyniły z kobiety dobrą kandydatkę na żonę oraz matkę. To właśnie te dwie role zostały jej przypisane. Trudno było kobietom zmienić stereotyp myślenia o nich. Wraz z upływem czasu zmieniła się sytuacja społeczna i polityczna. Zmianie uległ również status społeczny kobiety. Zapewne wpływ na postrzeganie niewiast miała filozofia danej epoki oraz mentalność ludzi wówczas tworzących. W każdej epoce niewiasty przedstawiano z różnych perspektyw. W epoce oświecenia rola kobiet znacznie się ożywiła zarówno w życiu politycznym, jak i społecznym. Zmiana sytuacji przyczyniła się także do rozwoju pisarstwa kobiecego. Warto zwrócić uwagę na postacie przedstawione w utworach, zwłaszcza postacie kobiet. Były to bohaterki silnie zakorzenione w realiach danego okresu, chociaż swoim zachowaniem przypominały kobiety XXI wieku. Zostały ukazane jako bohaterki niezwykle świadome, silne, odważne oraz pewne siebie. Nie sposób jest stworzyć jednego portretu kobiety. Każda z bohaterek była inna. Miała inne cechy osobowości, kierowała się innymi zasadami i wartościami. Wiele czynników wpływało na jej zachowanie. W pracy wykorzystane zostały utwory: Zofia i Emilia Elżbiety z Krasickich Jaraczewskiej, Malwina, czyli domyślność serca Marii Wirtemberskiej oraz Pamiątka przeszłości: Wspomnienia z lat 1794- 1832 Henryki z Działyńskich Błędowskiej. Jej celem jest ukazanie wizerunku kobiet - bohaterek, oczami pisarek oraz próba znalezienia odpowiedzi na pytania: Kim są bohaterki? Jaką funkcję pełnią w utworze? Jak zostały przedstawione w dziele? Pisarki kreowały postacie bohaterek na podstawie własnych doświadczeń. Ukazują je z różnych perspektyw: matki, żony, gospodyni domowej, kobiety salonów, kobiety kierującej się uczuciem. Dzięki temu postacie te są barwne i wielowymiarowe. Praca składa się z sześciu rozdziałów. Pierwszy zawiera informacje na temat epoki oświecenia, roli kobiety na przestrzeni wieków. W drugim znajdziemy ogólne informacje na temat pisarek francuskich, prekursorek pisarstwa kobiecego. Rozdział ten zawiera także odpowiedź na pytanie: Dlaczego kobiety trudniły się pisarstwem? Kolejne dwie części opisują dorobek kobiecego pisarstwa polskiego. W piątym rozdziale zostały skategoryzowane bohaterki wymienionych powieści. Ostatnia część jest podsumowaniem pracy.For centuries woman was an inspiration for men. Muse for poets, afflation for artists. Since the dawn of times men have created picture of women in literature. Usually they were supporting characters, not so detailed. Beauty, personality, birth made them a good candidate for wives and mothers; roles which they were meant to. It was hard for women to change that stereotype. In time, social and political situation has changed, as well as the social status of a woman. Also philosophy of the age and mentality of artists had an impact on perception of women. In each era women were pictured from different perspectives. In an age of enlightenment role of women considerably enlivened both politically and socially. Those changes also contributed to the development of women’s writing. It’s worth noting that figures presented in works, especially women characters, were deeply rooted in the realities of the period, although their behavior resembled a twenty-first century woman. They were depicted as extremely aware, strong, courageous and confident heroines. It’s impossible to create a unified portrait as each one of them was different. Each had other personality traits, was guided by other principles and values. Many factors affected their behavior. In this work were used following compositions: Zofia i Emilia by Elżbieta z Krasickich Jaraczewska, Malwina czyli domyślność serca by Maria Wirtemberska and Pamiątka przeszłości: Wspomnienia z lat 1794- 1832 by Henryka z Działyńskich Błędowska. It’s goal is to present a picture of main women characters from the perspective of female writers, and an effort to answer questions like: Who were heroines? What was their purpose in the piece? How were they depicted? Writer created characters based on her own experience and shown them from different perspectives: as a mother, a housewife, a lady, a woman guided by the feeling. As a result the characters were colorful and multidimensional. This work consists of six chapters. First one contains information about the enlightenment era and the role of woman through the ages. In the second chapter we can find information about French female writers, progenitors of women’s writing. It also contains the answer for the question “Why did women write?”. Next two parts describe the achievements of Polish women writing. The fifth one categorizes female characters from mentioned novels. Last chapter serves as work summary