The issue of abortion in the Polish culture of the 20th and 21st centuries. Metamorphoses of the legislation, the public discourse and the literature

Praca omawia metamorfozy ustawodawstwa, dyskursu publicznego i języka literatury dotyczące kwestii aborcji. Przemiana ta jest ukazana na podstawie trzech okresów literackich : Dwudziestolecia Międzywojennego, PRL oraz czasów współczesnych. Charakteryzując poszczególne epoki, praca wiąże ze sobą fenomeny prawne, społeczne i artystyczne. Autorka skupia się na sposobie przedstawienia emocji postaci kobiecych w wybranych przez siebie pozycjach : "Granicy" Zofii Nałkowskiej, "Alei niepodległości" Wandy Melcer, "Dziewczynach z Portofino" Grażyny Plebanek, "Ono" Doroty Terakowskiej oraz "Śladzie po mamie" Marty Dzido, interpretując przełomowe chwile w ich życiu. Analizując poszczególne bohaterki, zwraca uwagę na ich obrazowanie przed zabiegiem, w trakcie oraz po nim, który jej zdaniem może się przyczynić do powstania nowego języka mówiącego o aborcji. Te kobiety z milczących, godzących się na swój los, stają się głośno mówiącymi o swoich prawach osobami. Przemiana języka mówiącego o aborcji następuje od analizowanego jako pierwszego w pracy Dwudziestolecia, a najlepiej widoczna jest w czasach współczesnych.The paper discusses the metamorphoses of the legislation, the public discourse, and the language of literature concerning abortion. This transformation is portrayed based on three literary periods: the interwar period, the period of the Polish People's Republic and the contemporary times. It defines the respective periods and combines the law, social, and artistic phenomena. The author focuses on the way of portraying female characters’ emotions by interpreting crucial moments in their lives on the basis of the following works: Zofia Nałkowska’s 'Granica', Wanda Melcer’s 'Aleja niepodległości', Grażyna Plebanek’s 'Dziewczyny z Portofino', Dorota Terakowska’s 'Ono' and Marta Dzido’s 'Ślad po mamie'. By analysing individual characters, the author points to the way the characters are depicted before, during and after the surgery, which can contribute to the creation of a new language referring to abortion. Instead of being silent and accepting their fate, these women transform into someone who is not afraid to talk about their rights. The transformation of the spoken language concerning abortion starts in the interwar period, analysed as first, but is most visible in the contemporary times