Linguistic picture of human behavior in the Swedish idiomatic comparisons with animal component

Praca poświęcona jest językowemu obrazowi człowieka w szwedzkich porównaniach frazeologicznych z komponentem animalistycznym. W pierwszej, teoretycznej części opisana została frazeologia jako część językoznawstwa oraz polskie i szwedzkie klasyfikacje związków frazeologicznych. W polskiej frazeologii istnieje wiele artykułów opisujących stałe związki z komponentem animalistycznym oraz porównania, ich budowę, cechy i znaczenie (pisali o tym m.in. Mosiołek-Kłosińska 1997, Nowakowska 2003, 2010 i Tarary 2010). W szwedzkiej frazeologii znaleźć można natomiast tylko dwa artykuły na ten temat. Zostały one zreferowane w pracy. Stenson (2002) pisze o porównaniach z komponentem animalistycznym a Sköldberg (2010) o cechach formalnych i semantycznych szwedzkich porównań frazeologicznych. Celem części analitycznej było udowodnienie, że większość szwedzkich porównań frazeologicznych z komponentem animalistycznym opisuje negatywne cechy i zachowania człowieka. Materiał do analizy zawiera osiemdziesiąt jeden jednostek wybranych ze słownika Svenskt språkbruk (2003). Porównania zostały podzielone na różne grupy, ze względu na to do jakich cech i zachowań się odnoszą. Analiza wykazała, że tylko dwadzieścia trzy jednostki odnoszą się do pozytywnych cech człowieka, m.in. mądrości (klok som en uggla, klok som en pudel), grzeczności (snäll som ett lamm ) i odwagi (modig som ett lejon). Pozostałe, które stanowią większość pośród opisywanych jednostek, opisują między innymi głupotę (dum som en gås, dum som en ko), niechlujność (äta som en gris, smutsig som en gris) czy arogancję (stolt som en tupp). Porównania opisują również zachowanie człowieka. Wśród tych jednostek znaleźć można zarówno pozytywne porównania (spinna som en katt) jak i negatywne (skälla som en bandhund, som en åsna mellan hötapparna). Wśród osiemdziesięciu jeden jednostek znajduje się tylko kilka, których nie można opisać ani jako negatywne ani pozytywne, ale mają bardziej neutralny charakter (sova som en klubbad oxe).This thesis is dedicated to the linguistic picture of human behavior in Swedish idiomatic comparisons with animal components.First, theoretical part of the thesis describes phraseology as part of the linguistics, Polish as well as Swedish classifications of fixed phrases.In the Polish phraseology there are many articles describing fixed expressions with animal names and metaphors, their structure, characteristics and meanings (eg. Mosiołek-Kłosińska 1997, Nowakowska 2003, 2010 and Tarary 2010).In the Swedish phraseology however, there are only two articles on these topicsreferenced in the thesis: Stenson (2002) writes about the comparisons with animal names andSköldberg (2010) about the formal and semantic features of Swedish comparisons in general.The aim of the analytical part of the thesis was to prove that most Swedish comparisons containing names of animals describe man's negative characteristics and behaviors.The research material includes eighty-one lexical units excerpted from Svenskt språkbruk (2003). Parables have been divided into different groups according to their significance, that is with regard to the characteristics and behaviors which they refer to.The analysis has shown that only twenty-three comparisons aimed at man's positive characteristics, for example wisdom (klok som en uggla, klok som en pudel), courtesy (snäll som ett lamm) and courage (modig som ett lejon). The others that are the majority among the surveyedexpressions describe, among other things, stupidity (dum som en gås, dum som en ko), sloppiness (äta som en gris, smutsig som en gris) or arrogance (stolt som en tupp).The parables also describe human behavior. Among these devices are positive parables (spinna som en katt) as well as negative (skälla som en bandhund, som en åsna mellan hötapparna). Among the eighty-one units are only few that can neither be characterized as positive nor negative but rather have neutral character (sova som en klubbad oxe)