Wypalenie zawodowe pielęgniarek w świetle publikowanych badań

Wstęp: Praca zawodowa jest jedną z podstawowych i najważniejszych aktywności w życiu człowieka. Przede wszystkim warunkuje jakość życia, może być źródłem samospełnienia i rozwoju. Istnieją jednak sytuacje, w których nadmierny stres i rozczarowanie pracą mogą sprawić, że przestanie być ona satysfakcjonująca. Jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla pracownika jest syndrom wypalenia zawodowego. Pielęgniarki, ze względu na charakter pracy, stanowią jedną z najbardziej narażonych grup na wystąpienie tego zjawiska. Cel pracy: Celem pracy jest opisanie zjawiska wypalenia zawodowego wśród personelu pielęgniarskiego, uwzględniając jego mechanizmy, przyczyny, objawy oraz konsekwencje, a także przedstawienie możliwych sposobów prewencji. Materiał i metody: Praca została wykonana w oparciu o fachową literaturę podejmującą temat wypalenia zawodowego pielęgniarek oraz poprzez analizę przeprowadzonych badań. Przegląd badań dotyczących syndromu burnout został przeprowadzony w następujących bazach danych: PubMed, The Cochrane Library, Embase oraz PsycInfo. W pracy uwzględnione zostały badania polskie oraz zagraniczne, w których użyto narzędzia do pomiaru wypalenia zawodowego – Maslach Burnout Inventory. Ostatecznie, analizie poddanych zostało 16 badań. Wyniki: Zgodnie z koncepcją Maslach, wypalenie zawodowe to zjawisko wielowymiarowe, obejmujące depersonalizację (przedmiotowy i obojętny stosunek do pacjentów), emocjonalne wyczerpanie oraz spadek poczucia osiągnięć osobistych. Badania przeprowadzone za pomocą kwestionariusza MBI wykazały, że średni poziom wyczerpania emocjonalnego wśród polskich pielęgniarek wynosi 21 pkt. (w skali od 0 do 54), depersonalizacji – 6.5 (w skali od 0 do 30), poczucia osiągnięć osobistych – 33 (w skali od 0 do 48). Do głównych czynników wpływających na rozwój burnout zalicza się fizyczne, psychiczne i emocjonalne obciążenia, niskie wynagrodzenie, konflikty w obrębie zespołu terapeutycznego, brak autonomii i uznania oraz uwarunkowania osobowościowe. Wnioski: Wypalenie zawodowe to problem pielęgniarek pracujących w wielu krajach. Ze względu na poważne konsekwencje syndromu (odejście od zawodu, spadek jakości opieki nad pacjentem, problemy w żuciu osobistym) należy podjąć działania zapobiegające powstawaniu syndromu, nad czym powinny pracować same pielęgniarki oraz pracodawcy. Ze względu na złożoność zjawiska, istnieje potrzeba dalszych badań nad problemem. Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, syndrom wypalenia zawodowego, pielęgniarki, depersonalizacja, wyczerpanie emocjonalne, poczucie osiągnięć osobistych.Introduction: Work is one of the basic and most important duties in human’s life. It determines quality of life and also can be a source of self-accomplishment and career progress. However there is some situation in which stress and current job disappointment can develop in loss of satisfaction. The most important threat for employees is the burnout syndrome. Nurses, because of their specific job are the most exposed to such phenomenon. Objective: The purpose of this study is to describe the phenomenon of professional burnout syndrome among nurses and to take into account the mechanic, causes, symptoms and consequences of syndrome and also how to prevent from it. Methods and materials: The thesis was based on specialist literature connected with burnout syndrome in nurse’s proffesion and analisys of all of the research related to subject under discussion, which were done in a various databases: PubMed, The Cochrane Library, Embase and PsycInfo. In a thesis I used 16 native and foreing research. It is apriopriate to mention, that important instrument named Maslach Burnout Inventory which measures the burnout syndrome have been used in the research.Result: Following the concept of Maslach, professional burnout syndrome is a phenomenon that take place in many dimensions and include depersonalization, emotional exhaustion and life achievement decrease. Research that follow the MBI questionnaire show that the average level of emotional exhaustion among nurses is 21 points (in 0 to 54 points scale), depersonalization – 6.5 (in 0 to 30 scale), life achievement – 33 (in 0 to 48 scale). The most important factor that takes place in professional burnout syndrome are physical, mental and emotional burdens, small salary and conflicts in therapeutic group sphere, no autonomy as well as personality determinant.Conclusions: The problem of burnout syndrome affects all the nurses in many countries, because of the serious consequences of syndrome, for example: the end of career, significant decline of quality of patient’s care or serious problems in a private life. It has to start all the activities, that would prevents the develop of syndrome under discussion. That kind of activities should be started and worked on by nurses and employers. All of the research, connected with burnout syndrome should be continue, because of the complexion of that phenomenon. Key words: professional burnout, burnout syndrome, nurses, depersonalization, emotional exhaustion, personal accomplishmen