The influence of selected factors on health behaviours of elderly people

Wstęp. Obserwowane obecnie tendencje demograficzne wskazują na stopniowy wzrostodsetka osób starszych w społeczeństwie. Starzenie się jest postępującym procesem,którego nie można zatrzymać, ale można w pewien sposób spowolnić jego przebiegpoprzez wybór określonych zachowań zdrowotnych korzystnych dla zdrowia. Wybórzachowań zdrowotnych warunkują m.in. czynniki socjodemograficzne, oraz zasobyosobiste jednostki tj. poczucie własnej skuteczności i poczucie umiejscowienia kontrolizdrowia.Cel pracy. Celem pracy była ocena wpływu wybranych czynników na zachowaniazdrowotne osób starszych.Materiał i metoda. Badania przeprowadzono na grupie 77 osób starszych powyżej 60roku życia. W pracy zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, oraz technikę ankiety.Narzędzia zastosowane w pracy to Inwentarz Zachowań Zdrowotnych, Skala UogólnionejWłasnej Skuteczności, Wielowymiarowa Skala Umiejscowienia Kontroli Zdrowiaw wersji B, oraz autorski kwestionariusz ankiety zawierający pytania o danesocjodemograficzne. Zebrane dane poddano analizie statystycznej.Wyniki. Badania wykazały, iż respondenci prezentowali średni poziom zachowańzdrowotnych. Wiek, płeć, wykształcenie, stan cywilny, miejsce zamieszkania, istotnieróżnicowały zachowania zdrowotne badanych. Mężczyźni prezentowali istotnie wyższewyniki w porównaniu z badaną grupą kobiet. Wykazano, także istotny statystyczniezwiązek pomiędzy poczuciem własnej skuteczności, a zachowaniami zdrowotnymi. Imwyższe poczucie własnej skuteczności prezentowali badani, tym wyższy wykazywalipoziom zachowań zdrowotnych. Wewnętrzne poczucie umiejscowienia kontroli zdrowiaistotnie wiązało się z podejmowaniem pozytywnych zachowań zdrowotnych badanych.Wnioski. Wyniki uzyskane w ramach przeprowadzonych badań wskazują, iż zachowaniazdrowotne determinowane są wieloma czynnikami. Należy dążyć do wzmacnianiapozytywnych zachowań zdrowotnych osób starszych. Uzyskane wyniki mogą stać siępodstawą w opracowaniu programów promocji zdrowia w środowisku osób starszych.Introduction. Current demographic trends clearly indicate the gradual increase in thepercentage of older people in our society. Aging is a progressive process which cannot bestopped, but its pace may be slowed down through the application of some health-relatedbehaviours. The choice of these behaviours is determined, inter alia, by sociodemographicfactors or by personal resources, such as the sense of self-efficacy and health locus ofcontrol.Aim. The aim of the following thesis is to assess the influence of selected factors on healthbehaviours of elderly people.Material and methods. The study was conducted among 77 people aged over 60 years.In this study a diagnostic survey and a questionnaire were used as methods. The researchtools included Juczyński’s Inventory of Healthy Behaviour, Generalised Self-EfficacyScale, Form B of Multidimensional Heath Locus of Control Scale and the author’s ownquestionnaire composed of questions pertaining to sociodemographic data. The gathereddata were subjected to statistical analysis.Results. The research showed that the respondents presented the average level of healthbehaviours. Health-related behaviours manifested by the subjects of the survey weresignificantly influenced by their age, sex, education, marital status or place of residence.For example, the men who took part in the research obtained substantially higher scoresrelated to health behaviours when compared to the women. What is more, the data suggeststhe existence of important relationship between the level of self-efficacy and healthbehaviours, namely the higher level of self-efficacy was manifested, the higher level ofhealth-related behaviours was visible. Additionally, strong internal health locus of controlwas considerably related to the willingness to engage in positive health behaviours amongthe subjects.Conclusions. The results of the research show that health behaviours are determined bynumerous factors. Efforts should be made in order to promote and reinforce health-relatedbehaviours among the elder. The obtained results may become the basis for future healthpromotion programmes aimed at elderly people