Discontinuance of criminal proceedings due to suspect's insanity in the absence of a motion to order a preventive measure

Celem pracy było ustalenie reguł wykładni przesłanek zastosowania środka zabezpieczającego, polegającego na umieszczeniu sprawcy czynu zabronionego w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym, na poziomie prokuratury oraz standardów postępowania przygotowawczego w sprawach, w których podejrzanym jest osoba niepoczytalna. Zastosowaną metodą badawczą była analiza akt 111 postępowań umorzonych w latach 2012 i 2013 w sześciu Prokuraturach Rejonowych podległych Prokuraturze Okręgowej w Krakowie. Analizą objęte zostały protokoły przesłuchań, opinie lekarzy psychiatrów i psychologów oraz postanowienia prokuratorów, w szczególności dotyczące umorzenia postępowania. Na podstawie tych dokumentów ustalono istotne informacje dotyczące sprawców, między innymi ich wiek, wykształcenie, źródło utrzymania, sytuację rodzinną, warunki zamieszkania, historię leczenia, stosunek do leczenia, jakie zaburzenie spowodowało stan niepoczytalności, dane o osobach pokrzywdzonych, poprzednio popełnionych przez podejrzanych czynach zabronionych i karalności. W kwestii przesłanek zastosowania środka zabezpieczającego, badaniu poddano argumentację prokuratorów i biegłych dotyczącą oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu, niezbędności orzeczenia środka zabezpieczającego i prawdopodobieństwa ponownego popełnienia czynu zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości. Praca podzielona została na dwie części. Pierwsza z nich zawiera krótkie omówienie kwestii teoretycznych związanych z winą, niepoczytalnością, środkami zabezpieczającymi i zagadnieniami proceduralnymi, z których najwięcej uwagi poświęcono przepisom regulującym współpracę między organami procesowymi i biegłymi. W części drugiej przedstawione zostały wyniki badań aktowych, dotyczące liczby spraw oraz rodzajów popełnionych czynów, czynników osobistych związanych z osobą sprawcy, czynników związanych z jego zdrowiem psychicznym, opiniowania przez biegłych psychiatrów i wykładni przesłanek orzeczenia detencji przedstawionej w postanowieniach prokuratorów o umorzeniu postępowania. W zakończeniu pracy umieszczone zostały wnioski, w których wskazano ustalone na podstawie badań problemy praktyczne i propozycje ich rozwiązania.The main purpose of this thesis was to establish how prosecutors interpret the prerequisites for the preventive measure consisting detention in a psychiatric facility and what are the current standards for criminal proceedings against insane suspects. It is based on a research conducted on 111 cases, which were discontinued between 1st January 2012 and 31st December 2013 by six District Prosecution Offices, encompassed by the Circle Prosecution Office in Cracow. The analyzed documents included testimonies of suspects and witnesses, psychiatric and psychological evaluations and prosecutors' decisions, especially decisions on discontinuance of criminal prosecution. These documents consisted vital information about the suspects, regarding e.g. their age, education, source of income, marital status, housing conditions, medical history, attitude towards treatment, what kind of mental disorder had caused their insanity, data about victims of their acts and suspects' criminal record. Concerning the circumstances, in which detention in a psychiatric facility is ordered, the analysis encompasses argumentation on evaluation of social harmfulness of an act, necessity of detention and probability of commiting a highly socially harmful act again, which was presented by prosecutors and psychiatrists. The thesis is divided in two main parts. The first one contains a brief overview of theoretical aspects of culpability, insanity, preventive measures and procedural issues (mainly cooperation between prosecutors or judges and psychiatrists). The second part focuses on the results of conducted research, which include number of analyzed cases and suspects, types of prohibited acts, which were commited by the suspects, their personal, socially relevant traits, factors related to their mental health, psychiatric evaluation and interpretation of prerequisites for detention in a psychiatric facility, which was presented in decisions on discontinuance of criminal prosecution. The ending of the thesis consists a summary and conclusions, including practical problems that emerged during the research and suggestions on how to deal with them and avoid these problems in the future