Declared frequency of consumption of marine and freshwater fish and lipid parameters in patients with hypertension

Wprowadzenie: Nadciśnienie tętnicze jest silnym niezależnym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego. Częste spożycie ryb redukuje ryzyko sercowo-naczyniowe i ryzyko nagłego zgonu sercowego, a kwasy omega-3 wpływają pozytywnie na lipidogram, redukując m.in. stężenie trójglicerydów we krwi. Cel: Poznanie częstotliwości spożycia ryb morskich, słodkowodnych oraz przetworów rybnych wśród pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz wpływu różnic w deklarowanej wielkości spożycia ryb na parametry lipidogramu. Dodatkowo, ocenie poddano stosowanie leków obniżających stężenie cholesterolu we krwi, palenie papierosów, spożycie alkoholu, stosowanie różnej obróbki kulinarnej, stosowanie suplementacji kwasami omega-3 oraz uprawianie sportu.Metodyka: Badaniem objęto 131 pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Wykorzystano kwestionariusz ankiety zawierający częstości spożycia, wartości lipidogramu uzyskano z dokumentacji medycznej. Na podstawie uzyskanych danych podzielono pacjentów na grupy często (minimum raz w tygodniu) i rzadziej (lub wcale) spożywające ryby, a wśród pacjentów często spożywających wyodrębniono grupy preferujące ryby tłuste i chude.Wyniki: Ankietowani najczęściej spożywali ryby morskie tłuste. Najpopularniejszymi rybami były śledź, makrela, szproty, sardynki, łosoś, mintaj i dorsz. 64,89% pacjentów spożywało ryby minimum raz w tygodniu, 35,11% rzadziej lub wcale. Grupa często spożywająca ryby miała niższe wartości trójglicerydów. Częste spożycie ryb i jednoczesne zażywanie leków obniżających cholesterol skutkowało niższymi wartościami TC niż w przypadku rzadkiego spożycia ryb. W grupie spożywającej częściej ryby tłuste obserwowano niższe wyniki LDL-C. Częste spożycie ryb i niepalenie wiązało się z wyższymi parametrami HDL-C oraz niższymi TG niż w przypadku niepalących, deklarujących rzadkie spożycie ryb.Wnioski: W badanej grupie chorych z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym częste spożycie ryb pozytywnie wpływa na lipidogram, redukując osoczowe stężenie trójglicerydów. Spożycie tłustych ryb morskich w porównaniu z rybami o niskiej zawartości tłuszczu skutecznie obniża stężenie cholesterolu LDL. Jednocześnie u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym stosujących leczenie hipolipemizujące częste spożycie ryb poprawia jego efekty redukując osoczowe stężenie TC. W przypadku chorych niepalących dodatkowo podwyższa stężenie antyaterogennego cholesterolu HDL.Introduction: Hypertension is a strong, independent factor of cardiovascular risk. Frequent consumption of fish reduces the cardiovascular risk and the risk of a sudden cardiac death, and omega-3 fatty acids have a positive effect on lipid profile, reducing e.g. the concentration of triglycerides in the blood.Objective: Learn the frequency of consumption of marine and freshwater fish and fish products among the patients with hypertension and the impact of the declared size of fish consumption on lipid parameters. In addition, we evaluated the use of drugs lowering blood cholesterol, smoking, alcohol consumption, the use of different culinary processing, supplementation of omega-3 acids and sport.Methods: The study included 131 patients with hypertension. A questionnaire containing the frequency of consumption was used; the lipid values were obtained from medical records. Based on the data obtained, patients were divided into groups who frequently (at least once a week) and less often (or never) consumed fish, and the patients who consumed fish often were divided into those who preferred oily fish and those who preferred lean fish.Results: Respondents most frequently consumed oily fish of the sea. The most popular fish were herring, mackerel, sprat, sardines, salmon, pollock and cod. 64.89% of patients consumed fish at least once a week, 35.11% rarely or not at all. The group that consumed fish often had lower values of triglycerides. Frequent consumption of fish and the simultaneous use of cholesterol-lowering drugs resulted in lower values of TC than in the case of rare fish consumption. In the group consuming more oily fish lower scores in LDL-C were observed. Frequent consumption of fish and not smoking was associated with higher HDL-C parameters and lower TG than for non-smokers declaring rare fish consumption.Conclusions: In the studied group of patients with essential hypertension frequent fish consumption has a positive effect on lipid profile, reducing plasma triglyceride levels. The consumption of oily, marine fish, compared to the low fat fish, effectively reduces the concentration of LDL cholesterol. At the same time, in patients with hypertension treated with lipid-lowering therapy frequent fish consumption improves its effects by reducing plasma TC. In the case of non-smoking patients it also increases antiatherosclerotic HDL cholesterol levels