Early Buddhist Sources of the Meditation Practice in Chan Buddhism

Praca poświęcona jest analizie komparatystycznej opisów medytacji zawartych w kanonie palijskim oraz w literaturze buddyzmu chan. Analiza owa ma na celu wykazanie oraz systematyczny opis wczesnobuddyjskiego komponentu występującego w buddyzmie chan. W pracy wykorzystano metodę fenomenologiczną wspartą analizą historyczną, jak również filologiczną. Porządek procesu badawczego każdego z aspektów medytacji wyznaczają następujące etapy: czysty opis zjawiska; wykazanie zjawisk analogicznych stanowiących szerszy kontekst; ujęcie powyższych zjawisk w jeden typ idealny; komparatystyka typów idealnych. Kolejność analizowanych aspektów medytacji wyznacza struktura Zuochan yi - dzieła będącego najstarszym znanym obecnie podręcznikiem medytacji buddyzmu chan. W pierwszej części pracy porównywane są elementy składające się na etap przygotowawczy. Owe elementy to rozwinięcie odpowiedniej postawy etycznej, uregulowanie snu i jedzenia, wybór odpowiedniego miejsca i na koniec przyjęcie pozycji medytacyjnej. W drugiej części porównywane są aspekty mentalnej strony medytacji, takie jak obiekt medytacyjny, wyciszenie oraz wgląd medytacyjny. Trzeci rozdział poświęcony jest analizie funkcji, jaką pełni medytacja w obydwu tradycjach buddyjskich. Analiza owa obejmuje trzy podstawowe aspekty buddyjskiej soteriologii, czyli korzystne odrodzenie, rozwój magicznych mocy oraz ostateczne wyzwolenie.The subject of the paper is the comparative analysis of the descriptions of meditation practice contained in the Pali Canon and in the Chan Buddhist literature. The aim of the analysis is to show and systematically describe Early Buddhist component existing within Chan Buddhism. The phenomenological method supported by historical and philological analysis has been applied in the paper. The order of the research conducted on each of the aspects of meditation comprises the following stages: pure description of phenomena; pointing analogical phenomena, which constitute a broader context; creating the ideal type covering those phenomena; comparison of the ideal types. The order of the aspects of meditation being analyzed is determined by the structure of Zuochan Yi - the work, which is the oldest currently known Chan meditation manual. In the first part of the paper the elements comprising preliminary stage are analyzed. These elements comprise the proper ethical conduct, regulation of sleep and food, choice of the proper place and in the end, taking the meditation posture. In the second part the mental aspect of meditation, such as object of meditation, calming and insight, are analyzed. Third chapter concerns the analysis of the function of meditation within both Buddhist traditions. This analysis comprises three main aspects of Buddhist soteriology, which are beneficial rebirth, gaining the magical powers and the final liberation